سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

امکان سنجی تعمیم احکام صادرشده بر اسباب خاص در روایات «با رویکردی بر قضیه فی واقعه بودن روایات»

Publish Year: 1402
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 130

This Paper With 26 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_IJRJ-19-73_006

Index date: 17 December 2023

امکان سنجی تعمیم احکام صادرشده بر اسباب خاص در روایات «با رویکردی بر قضیه فی واقعه بودن روایات» abstract

بسیاری از روایاتی که در ابواب گوناگون فقهی مورد استدلال واقع شده­اند مربوط به رویدادهای جزئی و خاص هستند. جواز یا عدم جواز تعدی از مورد نص در این روایات و تسری حکم صادرشده به موارد دیگر، مسئله ای است که موجب تشتت آراء در بسیاری از احکام فقهی شده است؛ چه اینکه به وفور مشاهده می­شود که برخی فقها روایتی را قضیه فی واقعه و حکم صادرشده در آن را مختص به مورد روایت دانسته­اند و برخی دیگر به عمومیت و اطلاق حکم صادرشده در آن روایت قائل شده­اند. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس مبانی اصولی، به تاسیس اصل نخستین در باب جواز یا عدم جواز تعدی از مورد نص در این روایات پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که چنانچه در روایات مربوط به اسباب خاص، حکم به صورت عام صادر شده باشد، طبق قاعده «العبره بعموم اللفظ لا بخصوص السبب»، اصل بر جواز تعمیم حکم است در غیر این صورت به دلیل اجمال این روایات و عدم وجود مقتضی برای عموم و نیز به موجب ضعف مستندات دال بر جواز تعمیم، اصل بر اختصاص حکم به مورد روایت است.

امکان سنجی تعمیم احکام صادرشده بر اسباب خاص در روایات «با رویکردی بر قضیه فی واقعه بودن روایات» Keywords:

قضیه فی واقعه , العبره بعموم اللفظ لا بخصوص السبب , قاعده اشتراک , اصل عدم

امکان سنجی تعمیم احکام صادرشده بر اسباب خاص در روایات «با رویکردی بر قضیه فی واقعه بودن روایات» authors

بتول سلحشور

دانش آموخته دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

عباسعلی سلطانی

دانشیار گروه فقه و حقوق، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

محمدحسن حائری

استاد گروه فقه و حقوق، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
ابن ادری‍س ، م‍ح‍م‍دب‍ن اح‍م‍د، (۱۴۱۰ق)، السرائر الحاوی لتحریرالفتاوی، دفتر ...
اب‍ن اب‍ی ج‍م‍ه‍ور، م‍ح‍م‍دب‍ن زی‍ن ال‍دی‍ن ، (۱۴۰۵ق)، عوالی اللئالی ...
ابن بابویه، محمدبن علی، (۱۴۱۴ق)، اعتقادات الامامیه، کنگره شیخ مفید، ...
اب‍ن غ‍ض‍ائ‍ری ، اح‍م‍دب‍ن ح‍س‍ی‍ن، (بی­تا) ، رجال، دارالحدیث، قم ...
اب‍ن ف‍ه‍د ح‍ل‍ی ، اح‍م‍دب‍ن ­م‍ح‍م‍د، (۱۴۰۷ق)، المهذب البارع، دفتر ...
اب‍ن ف‍ه‍د ح‍ل‍ی ، اح‍م‍دب‍ن ­م‍ح‍م‍د، (۱۴۱۰ق)، المقتصر من شرح­المختصر، ...
اب‍ن م‍ن‍ظور، م‍ح‍م‍دب‍ن ­م‍ک‍رم ، (۱۴۱۴ق)، لسان العرب، دارالفکر، بیروت ...
آخ‍ون‍د خ‍راس‍ان‍ی ، م‍ح‍م‍دک‍اظم ب‍ن ح‍س‍ی‍ن، (۱۴۰۹ق) ، کفایه الاصول، ...
آش‍ت‍ی‍ان‍ی ، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن ب‍ن ج‍ع‍ف‍ر، (۱۳۶۹)، کتاب القضاء، رنگین، تهران، ...
انصاری، مرتضی، (۱۳۸۳)، مطارح الانظار، مجمع­الفکر الاسلامی، قم، دوم ...
بجنوردی، حسن موسوی، (۱۴۱۹ق)، القواعد الفقهیه، الهادی، قم ...
بدری، تحسین، (۱۴۲۸ق)، معجم مفردات اصول الفقه المقارن، المشرق، تهران ...
بروجردی، حسین، (۱۴۲۱ق)، لمحات الاصول، موسسه تنظیم و نشر آثار ...
ب‍ه‍ب‍ه‍ان‍ی ، م‍ح‍م‍دب‍اق‍رب‍ن م‍ح‍م‍داک‍م‍ل ، (۱۴۱۵ق)، الفوائد الحائریه، مجمع­الفکر الاسلامی، ...
ح‍رع‍ام‍ل‍ی ، م‍ح‍م‍دب‍ن ح‍س‍ن، (۱۴۰۹ق) ، ت‍ف‍ص‍ی‍ل وس‍ائ‍ل ال‍ش‍ری‍ع‍ه ال‍ی ...
حسینی شیرازی، صادق، (۱۴۲۶ق)، بیان الفقه فی شرح العروه الوثقی، ...
خ‍وئ‍ی ، اب‍وال‍ق‍اس‍م، (۱۴۲۲ق)، محاضرات فی اصول الفقه، موسسه احیاء ...
روح‍ان‍ی ، م‍ح‍م‍دص‍ادق، (۱۴۱۲ق) ، فقه الصادق علیه السلام، دار ...
زارعی شریف، وحید، بررسی روش استنباط اطلاقات از طریق اجرای ...
سبحانی، جعفر، (۱۳۸۷)، الموجز فی اصول الفقه، موسسه الامام الصادق ...
سبکی، تاج الدین عبد الوهاب بن علی، (۱۴۱۹ق)، رفع الحاجب ...
شبر، عبدالله، (۱۴۰۴ق)، الاصول الاصلیه و القواعد الشرعیه، کتابفروشی مفید، ...
ش‍ه‍ی‍د اول ، م‍ح‍م‍دب‍ن م‍ک‍ی، (۱۴۱۰ق) ، اللمعه الدمشقیه فی ...
ش‍ه‍ی‍د ث‍ان‍ی ، زی‍ن ال‍دی‍ن ب‍ن ع‍ل‍ی، (۱۴۱۶ق) ، تمهید ...
ش‍ه‍ی‍د ث‍ان‍ی ، زی‍ن ال‍دی‍ن ب‍ن ع‍ل‍ی، (۱۴۱۴ق)، حاشیه الارشاد، ...
ش‍ه‍ی‍د ث‍ان‍ی ، زی‍ن ال‍دی‍ن ب‍ن ع‍ل‍ی، (۱۴۱۳ق)، مسالک الافهام ...
شیرازی، ابواسحاق ابراهیم بن علی، (۱۴۰۸ق)، اللمع فی اصول الفقه، ...
صدر، محمد باقر، (۱۴۱۷ق)، بحوث فی علم الاصول، الدار الاسلامیه، ...
طب‍اطب‍ائ‍ی ، ع‍ل‍ی ب‍ن م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی، (۱۴۱۸ق) ، ریاض المسائل، موسسه ...
طباطبائی، محمد بن علی، (۱۲۹۶ق)، مفاتیح الاصول، موسسه آل البیت ...
طب‍اطب‍ائ‍ی ح‍ک‍ی‍م ، م‍ح‍س‍ن ، (۱۴۱۶ق)، مستمسک العروه الوثقی، دارالتفسیر، ...
طب‍اطب‍ائ‍ی ح‍ک‍ی‍م ، م‍ح‍م‍دس‍ع‍ی‍د، (۱۴۲۸ق)، الکافی فی اصول الفقه، دارالهلال ...
طب‍اطب‍ائ‍ی ح‍ک‍ی‍م ، م‍ح‍م‍دس‍ع‍ی‍د، (بی­تا)، مصباح المنهاج - کتاب الطهاره، ...
طوسی، محمد بن حسن، (۱۴۱۷ق)، العده الاصول، محمدتقی علاقبندیان، قم ...
طوسی، محمد بن حسن، (۱۴۰۷ق)، تهذیب الاحکام، دار الکتب الاسلامیه، ...
ع‍لام‍ه ح‍ل‍ی ، ح‍س‍ن ب‍ن ی‍وس‍ف، (۱۳۸۰) ، تهذیب الوصول ...
ع‍لام‍ه ح‍ل‍ی ، ح‍س‍ن ب‍ن ی‍وس‍ف، (۱۴۲۵ق)، نهایه الوصول الی ...
فاضل آبی، حسن­بن ابی­طالب، (۱۴۱۷ق)، ک‍ش‍ف ال‍رم‍وز ف‍ی ش‍رح ال‍م‍خ‍ت‍ص‍ر ...
ف‍اض‍ل ل‍ن‍ک‍ران‍ی ، م‍ح‍م‍د، (۱۴۱۶ق)، القواعد الفقهیه، چاپخانه مهر، قم ...
ف‍اض‍ل م‍ق‍داد، م‍ق‍داد ب‍ن ع‍ب‍دال‍ل‍ه، (۱۴۰۴ق) ، التنقیح الرائع، انتشارات ...
فخرالمحققین، محمد بن حسن، (۱۳۸۷ق)، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات ...
کرجی، علی، قضیه فی واقعه، مجله فقه، شماره ۲۷ و ...
ک‍ل‍ی‍ن‍ی ، م‍ح‍م‍دب‍ن ی‍ع‍ق‍وب، (۱۴۰۷ق) ، الکافی، دار الکتب الاسلامیه، ...
مجلسی، محمدباقر، (۱۴۰۳ق)، بحار الانوار، دار احیاء­التراث­العربی، بیروت، دوم ...
مجلسی، محمدباقر، (۱۴۰۴ق)، مرآه­العقول فی شرح اخبار آل­الرسول، دارالکتب­الاسلامیه، تهران، ...
م‍ح‍ق‍ق ح‍ل‍ی ، ج‍ع‍ف‍رب‍ن ح‍س‍ن، (۱۴۰۸ق) ، شرائع الاسلام، موسسه ...
محققیان، حسین و رحمان ستایش، محمد کاظم، قضیه حقیقیه و ...
مراغی، عبدالفتاح بن علی (۱۴۱۷ق)، العناوین الفقهیه، دفتر انتشارات اسلامی، ...
مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، (۱۴۱۴ق)، تاج العروس من جواهر ...
مصطفوی، محمدکاظم، (۱۴۲۶ق)، القواعد الفقهیه، مرکز العالمی للدراسات الاسلامی، قم ...
مظفر، محمدرضا، (۱۳۷۵)، اصول الفقه، موسسه اسماعیلیان، قم ...
مفید، محمد بن محمد، (۱۴۱۴ق)، تصحیح اعتقادات الامامیه، کنگره شیخ ...
م‍ق‍دس اردب‍ی‍ل‍ی ، اح‍م‍دب‍ن م‍ح‍م‍د، (۱۴۰۳ق)، مجمع الفائده و البرهان، ...
مکارم شیرازی، ناصر، (۱۴۲۸ق)، انوار الاصول، مدرسه الامام علی (ع)، ...
منصوری، ایاد، (۱۴۲۷ق)، البیان المفید فی شرح الحلقه الثالثه من ...
موسوی قزوینی، علی، (۱۴۲۷ق)، تعلیقه علی معالم الاصول، دفتر انتشارات ...
م‍وس‍وی خ‍وان‍س‍اری ، اح‍م‍د، (۱۴۰۵ق)، جامع المدارک فی شرح مختصر ...
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، (۱۴۳۰ق)، القوانین المحکمه فی ...
نائینی، محمدحسین، (۱۳۵۲)، اجود التقریرات، مطبعه العرفان، قم ...
ن‍ج‍اش‍ی ، اح‍م‍دب‍ن ع‍ل‍ی، (۱۴۰۷ق)، رجال النجاشی، دفتر انتشارات اسلامی، ...
نجفی، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن ب‍ن ب‍اق‍ر، (۱۴۰۴ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع ...
ن‍راق‍ی ، اح‍م‍د، (۱۴۱۷ق)، عوائد الایام فی بیان قواعد الاحکام، ...
نمایش کامل مراجع