بررسی وضعیت جریان اباضیه در دوره معاصر/سید مرتضی عادلی

اباضیه از جریان های کلامی انشعاب یافته از خوارج است که تا عصر حاضر در جهان اسلام ظهور و بروز داشته و از نظر کلامی و فقهی، جریانی مستقل به شمار می رود. در دوره ی معاصر وضعیت این جریان فکری در ابعاد مختلف بر بسیاری پوشیده است و غالبا شناخت ها دراینباره مبتنی بر کتاب های کلامی کهن بوده که بهجز در مواردی، از ارزش چندانی برخوردار نیست. نوشتار حاضر می کوشد با کاوش در منابع جدید و معاصر اباضی، اعم از مکتوبات و رسانه های مجازی مربوط به اباضیان، دورنمایی از اوضاع عقیدتی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و جغرافیایی همچنین رابطه ی آنها با مذاهب دیگر را تصویر نماید. اباضیه به عنوان نسخه ی اعتدال یافته ی خوارج، در بسیاری مسائل عقیدتی و سیاسی، رویکردی عقلانی تر و متفاوت با خوارج نخستین اختیار نموده اند. اباضیان که امروزه بیشتر در کشور عمان و نیز شمال و شرق افریقا حضور دارند، افزون بر بهره گیری از رسانه های نوین چون اینترنت و داشتن نظام ترویج اندیشه «العزابه» در شمال افریقا، فعالیت های اجتماعی، تبلیغی و سیاسی قابل توجهی در این مناطق، بهویژه در عمان داشته و با دیگرمسلمانان، اعم از شیعه و سنی تعامل مناسبی دارند. جریان کلامی اباضیه را هم می توان به دو جریان عمان و الجزائر تقسیم کرد که دومین گروه، گرایش های سلفی دارد.

Keywords:

اباضیه , خوارج , عمان , العزابه , اهل بیت , شیعه , اهل سنت