بازنمایی فرهنگ عامه خراسان با توجه به آراء سیاحان اروپایی در عصر قاجاریه

در حوزه مطالعات تاریخی، سفرنامه ها به دلیل محتوای اجتماعی و فرهنگی خود از اهمیت بسیاری برخوردار هستند، لذا مقاله حاضر در پی تبیین چگونگی و چرایی نگاه سفرنامه نویسان و سیاحان اروپایی به فرهنگ عامه مردم خراسان و وضعیت اجتماعی آنان در عصر قاجار میباشد. این مقاله با استفاده از شیوه کتابخانه ای و با مراجعه به سفرنامه های سیاحان اروپائی و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و نقد آراء این سیاحان درباره انعکاس اوضاع اجتماعی و فرهنگی جامعه خراسان در عصر قاجار پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در یک برآیند کلی، ویژگیهایی مانند سطحی نگری، اروپامحوری، نگاه استعماری و تحقیرآمیز که بر بیشتر آراء سفرنامه نویسان غربی حاکم بوده است، باعث شده در برخی از موارد، وضعیت اجتماعی و فرهنگی خراسان، توسط سیاحان غربی وارونه و دور از واقعیت نشان داده شود. همچنین آن ها گاه کارکردهای چندگانه اوضاع اجتماعی و فرهنگی را در خراسان نادیده گرفته و تنها نقاط ضعف آنها را بزرگنمایی کرده اند.

Keywords:

سفرنامه , فرهنگ عامه , اجتماع , خراسان