فرایند دگردیسی جنبش صفویان و تشکیل حکومت صفویان بر اساس نظریه کنش جمعی چارلز تیلی(از زمان تشکیل تا پایان سلطنت شاه تهماسب)

چکیده:تشکیل حکومت صفوی را می توان بر پایه های پنج عنصر اساسی و بنیادی خاندان صفوی، تصوف، تشیع، منطقه آناطولی و قزلباشان ترسیم کرد. هر یک از این عناصر نقش مهمی در به قدرت رساندن شاه اسماعیل اول در سال ۹۰۷ ق در تبریز داشتند. تشکیل دولت صفوی در ایران از دو مرحله دوره تدارک و دوره شاهان تشکیل می شود که از شیخ صفی الدین اردبیلی تا شیخ حیدر دوره تدارک و از شاه اسماعیل دوره شاهان می باشد که در هر دو دوره قزلباشان از مهم ترین بازیگران تحولات سیاسی بودند. دوره اول منطبق با الگوی بسیج منابع و دوره شاهان نیز با نظریه الگوی سیاسی قابل انطباق می باشد. این تحقیق به بررسی تحولات تشکیل دولت صفوی بر اساس نظریه کنش جمعی چارلز تیلی می پردازد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف بنیادی و از لحاظ ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی و تحلیلی می باشد. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است. نتیجه گیری نهایی این پژوهش بر اساس بررسی تحولات تشکیل دولت صفوی تا پایان حکومت شاه طهماسب اول می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که با وجود خلاء قدرت در منطقه آناطولی، خاندان صفوی موفق به بسیج قزلباشان برای تشکیل حکومت در ایران کرده اند و در دوره شاهان نیز قزلباشان به رقابت با یکدیگر و دیگر عناصر قدرت جهت دست یابی به اهداف سیاسی و اقتصادی اقدام کرده اند که این تحولات منطبق بر نظریه کنش جمعی چارلز تیلی می باشد.

Keywords:

" صفویه" , "قزلباشان" , "تیلی"