گسترش گفتمان انتقادی در عصر ناصری و پیامد های حاصل از آن

فرآیند مدرن سازی و اصلاحات تجددگرایانه در دوره ی ناصری، جنبه های گوناگون حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی جامعه ی آن روز را در بر گرفت. اساسی ترین عنصری که در فرآیند مدرن سازی در این دوران موثر واقع شد، عنصر نقد و اندیشه ی انتقادی است. در مقاله حاضر، ضمن بررسی جایگاه های ظهور گفتمان انتقادی، ویژگی های این گفتمان و نتایج حاصل از رواج آن ارزیابی و نشان داده شده است. که علی رغم تنوع کانون های ظهور این گفتمان، وجوه اشتراکی چون نگرش نقادانه، آگاهی بخشی، ناخرسندی از وضع موجود و تاکید بر ضرورت اصلاحات را می توان در همه آنها مشاهده کرد. ضرورتی که هیات حاکمه آن عصر را به انجام اصلاحات تجددگرایانه وادار ساخت.

Keywords:

قاجار , دوره ناصری , اصلاحات , تجدد , گفتمان انتقادی