بررسی علت مرگ و میر مادران باردار و عوامل خطر همراه با آن در استان اردبیل طی سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵

مقدمه و هدف: مرگ و میر مادر بر اثر عوارض بارداری و زایمان، نشانگری حساس از وضعیت زنان در جامعه، دسترسی به مراقبت ها، کفایت و کیفیت مراقبت های سلامتی و ظرفیت سیستم ارائه خدمات در پاسخگویی به نیازهای جامعه زنان بوده و نشان دهنده اوضاع اقتصادی و اجتماعی هر جامع های می باشد. همچنین، مرگ و میر به دلیل عوارض بارداری و زایمان از مهمترین شاخص هایی است که نشان دهنده وضعیت توسعه کشورها می باشد. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف بررسی علت مرگ و میر در مادران باردار و عوامل خطر همراه با آن در استان اردبیل از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ انجام شد. روش کار: در این مطالعه مقطعی، اطلاعات ثبت شده در مورد مرگ مادران باردار شامل: ویژگی های جمعیت شناختی، شاخص های مربوط به بارداری و زایمان و علت مرگ طی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ از واحد بهداشت خانواده معاونت بهداشتی استان استخراج گردید و اطلاعات مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مطابق با نتایج به دست آمده از این مطالعه، ۳۹ مورد مرگ مادران باردار طی سا لهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ رخ داده بود؛ اما در سا لهای ۱۳۸۷ و ۱۳۹۴ ، مرگی در این راستا گزارش نشده بود. میانگین سنی مادران فوت شده ۱/ ۸± ۳۰ سال با دامنه سنی ۱۵-۴۴ سال به دست آمد. از نظر مقطع فوت، ۱۰ مادر در طول بارداری ( ۶/ ۲۵ درصد)، یک مادر در طول زایمان ( ۵/ ۲ درصد)، ۱۲ مادر ۲۴ ساعت پس از زایمان ( ۷/ ۳۰ درصد)و ۱۶ مادر پس از ۲۴ ساعت فوت نموده بودند. از سوی دیگر، ۱۱ نفر ( ۲/ ۲۸ درصد) از مادران زایمان واژینال و ۲۸ نفر ( ۸/ ۷۱ درصد) زایمان سزارین داشتند. ۳۱ نفر (۴۸ / ۷۹ درصد) از مادران نیز در معرض خطر قرار داشتند. در این مطالعه رابطه مثبتی بین نوع زایمان سزارین یا Normal Vaginal Delivery) NVD )، تعداد بارداری (باردار یهای اول و دوم) و عوامل خطر در دوران بارداری با مرگ و میر مادران مشاهده گردید و خونریزی عامل بیشترین مرگ و میر مادران بود. شایان ذکر است که ارتباط معناداری بین عوامل مرگ و میر مادران وجود نداشت. نتیجه گیری: بر مبنای نتایج، ارتباط معناداری بین تعداد بارداریها و نوع زایمان با مرگ و میر مادران وجود داشت و خونریزی عامل بیشترین مرگ و میر مادران بود. با توجه به بالابودن اثرات سزارین در مرگ و میر مادران باردار، انجام زایمان طبیعی پیشنهاد می گردد. در این ارتباط لازم است اقداماتی در جهت انجام زایمان طبیعی بدون درد و خوشایندنمودن آن انجام شود تا از میزان زایمان سزارین کاسته گردد. همچنین با توجه به بالابودن میزان مرگ و میر در مادران میانسال با تعداد بارداری بالا، استفاده از رو شهای ضد بارداری از قبیل قر صهای ضد بارداری و کاندوم و عدم بارداری توصیه می گردد.

Keywords:

Ardebil , Etiology , Mortality , Pregnant , Risk factors , اتیولوژی , اردبیل , باردار , عوامل خطر , مرگ و میر