پتانسیل توسعه کارست و مدل مفهومی کارست ساختگاه سد ابیورد با استفاده از مطالعات زمین شناسی ساختاری و ژئوتکنیک و روش سلسله مراتبی AHP

امروزه بسیاری از سدها در مناطق کارستی احداث می شوند، و معمولا به دلیل هیدروژئولوژی پیچیده مناطق کارست، آب بندی این سدها سخت تر، طولانی تر و گرانتر از سدهای دیگر بوده و احتمال فرار آب از آنها بیشتر است. از این رو، بررسی نقش توسعه کارست در محل احداث سدها ضروری است. سد ابیورد از نوع خاکی با هسته رسی در نزدیکی روستای ایلانجق، به ارتفاع ۵۱ متر و حجم دریاچه ۴۳ میلیون مترمکعب احداث شده است. با توجه به ظهور چشمه ها در سازند آهکی کلات پایین دست سد ابیورد، پس از آبگیری موقت آن، امکان توسعه کارست بر اثر خروج آب، مهمترین مشکل سد به شمار می رود. در این مقاله با انجام مطالعات زمین شناسی، زمین شناسی ساختاری، نفوذپذیری ژئوتکنیکی و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، پتانسیل توسعه کارست در محدوده و تکیه گاه های ساختگاه سد ابیورد، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج، نشان می دهد که حدود ۴/۲ درصد از مساحت ۶۸۰ کیلومتر مربعی محدوده سد ابیورد، دارای پتانسیل بالایی در توسعه کارست می باشد و نشت و فرار آب از سازند کلات در جناح راست و زیر سد ابیورد وجود دارد، اما هنوز کارست توسعه نیافته است. با توجه به مدل ساختاری– مفهومی تهیه شده از موقعیت سد ابیورد و محل قرارگیری مخزن سد نسبت به شیب لایه بندی سازند کلات، که همسو با یال جنوبی ناودیس ابیورد می باشد، امکان توسعه کارست در ساختگاه سد وجود دارد.

Keywords:

Karst dams , Abivard dam , structural geology , Geotechnics , AHP