کانی شناسی، ژئوشیمی و پتروژنز توده های پلاژیوگرانیتی مجموعه افیولیتی جنوب مهریز (جنوب غرب یزد)

در مجموعه افیولیتی شمال کامرود و جنوب دهشیر توده­های نفوذی کوچک و رگه­های پلاژیوگرانیتی وجود دارند که دارای کانی­شناسی فلدسپار+کوارتز+بیوتیت±گارنت هستند. سنگ میزبان پلاژیوگرانیت­ها متاگابروی توده­ای و فولیاسیون­دار است. مرز ناصاف و جانشینی بخشی پیروکسن با آمفیبول در متاگابروهای توده­ای بیان­گر حالت غیرتعادلی و منشا دگرگونی آمفیبول است. در متاگابروی فولیاسیون­دار بر خلاف انواع توده­ای اثری از پیروکسن باقی نمانده است. شواهد ژئوشیمیایی سنگ کل نشان­دهنده آن است که فرایند ذوب­بخشی عامل اصلی تشکیل این پلاژیوگرانیت­ها در جای گاهی در حال گسترش کم سرعت بالای زون فرورانش بوده است. احتمالا تراوش آب از طریق گسیختگی­های موجود در جای گاه درحال گسترش پشت قوس منتج از فرورانش نئوتتیس، موجب دگرگونی گرمابی و آب­گیری گابروهای توالی افیولیتی، ذوب بخشی و تولید مذاب پلاژیوگرانیتی شده است. از طرفی ممکن است که با تزریق توده­های ماگمایی داغ به داخل توالی گابرویی ضمن آب­زدایی آمفیبول، ذوب­بخشی و تشکیل مذاب پلاژیوگرانیتی نیز صورت گرفته باشد. بر اساس ترکیب شیمیایی کلینوپیروکسن، دمای تبلور کومولای گابرویی ۹۵۹ تا ۹۷۷ درجه سانتی­گراد تعیین شده است. شرایط دما و فشار مرحله گرمابی با استفاده از ترکیب شیمیایی آمفیبول دگرگونی ۷۵۰ درجه سانتی­گراد و کم تر از ۳ کیلوبار ارزیابی شده است. دمای ذوب­بخشی و تشکیل مذاب پلاژیوگرانیتی نیز به­واسطه شاخص­های ژئوشیمیایی سنگ کل پلاژیوگرانیت­های بررسی شده و مقایسه آن با نتایج داده­های آزمایشگاهی، کم تر از ۸۵۰ درجه سانتی­گراد محاسبه شده است. آخرین مرحله دگرگونی گرمابی تحت شرایط سطحی با تشکیل پرهنیت همراه بوده است.

Keywords:

Plagiogranite , metagabbro , partial melting , slow spreading setting , ophiolitic complex of southern Mehriz , لاژیوگرانیت , متاگابرو , ذوب بخشی , جایگاه در حال گسترش کم سرعت , مجموعه افیولیتی جنوب مهریز