مقایسه و تعیین مناسبترین فرمول شاخه خشکیدگی هیدروگراف برای مناطق مختلف کارستی غرب ایران

منابع آب کارستی از مهمترین منابع آب شیرین به شمار می روند. آنالیز شاخه خشکیدگی هیدروگراف چشمه­ها و رودخانه­های کارستی یکی از معمول­ترین روشهای موجود برای تعیین خصوصیات (وضعیت آبدهی و مقدار ذخیره) آبخوانهای کارستی است. در این تحقیق برای بدست آوردن بهترین فرمول شاخه خشکیدگی هیدروگراف در مناطق کارستی، سه حوزه آبخیز خرسان، گاماسیاب و زیمکان مورد بررسی قرار گرفتند. در این حوزه ها ۹ ایستگاه هیدرومتری در سه نوع کارست(درجات تکامل مختلف)، انتخاب و در هر ایستگاه با استفاده از شاخص معیار بارندگی سالیانه (SIAP) شش سال با وضعیت های آب و هوایی مختلف انتخاب گردید. پس از تفکیک منحنی­های خشکیدگی فرمولهای مختلف بوسینی(۱۹۰۳)، مایلت(۱۹۰۵)، تابع هیپربولیک دروگ(۱۹۷۳)و تابع نمایی دوبل هورتون (۱۹۳۳)، برآنها برازش داده شد. ضرایب n در توابع هیپربولیک و نمایی دوبل به نحوی کالیبره گردید که دبی های برآورد شده بیشترین برازش ممکن را با دبی های مشاهداتی پیدا کنند. برای کالیبره کردن این ضرایب علاوه بر روی هم انداختن هیدروگراف های برآوردی و مشاهداتی(روش ترسیمی)، از پارامترهای آماری همبستگی و میانگین مربعات خطا (RMSE) نیز برای تعیین مناسب ترین فرمول استفاده شد. بر طبق نتایج این تحقیق در ۲۲/۷۲ درصد موارد تابع هیپربولیک مناسبترین رابطه برای شاخه خشکیدگی در مناطق کارستی می باشد و ضریب تجربیn آن بین  ۵/۱ تا ۱/۲  بدست آمد.

Keywords:

Recession curve , Hydrograph , Karst , Hyperbolic function , : شاخه خشکیدگی , هیدروگراف , کارست , تابع هیپربولیک , غرب ایران