بررسی مفهوم , اقسام و آثار مسئولیت مدنی و خطاهای پزشکی

تعهداتی که پزشک در درمان بیمار دارد، اعم از اینکه با رضایت بیمار یا بدون رضایت او شروع به درمان نماید، یکسان است و میزان خسارت قابل جبران نیز در هر دو صورت به طور مقطوع در قانون مجازات اسلامی تعیین شده است؛ لذا تعیین نهایی قراردادی یا قهری بودن مسئولیت پزشک مشکل است. تاکید قانونگذار بر ضرورت حصول رضایت بیمار در مشروعیت اعمال پزشکی و پیش بینی شرط برائت، نظریه ی قراردادی بودن مسئولیت پزشک را تقویت می نماید و تعهدات قانونی و حرفه ای پزشک به عنوان تعهدات قانونی مترتب بر قرارداد به حساب می آیند.رابطه ی پزشک و بیمار، قرارداد خصوصی موضوع ماده ۱۰ ق.م است و با در نظر گرفتن طبیعت خاص خود، تابع شرایط عمومی صحت قراردادهاست.پزشک به موجب قرارداد مذکور متعهد به درمان بیمار می گردد و در راه رسیدن به شفای بیمار، با رعایت موازین فنی و علمی و مقامات دولتی و آگاه نمودن بیمار از آثار و نتایج معالجه تلاش می نماید. به دست نیامدن نتیجه مطلوب، فی نفسه دلالتی بر نقض قرارداد و تحقق مسئولیت پزشک ندارد و باید تقصیر پزشک ثابت گردد (مسئولیت مبتنی بر تقصیر)قانونگذار بنابر مصالحی، صرف ورود خسارت بر بیمار و اماره ی تقصیر و مسئولیت پزشک قرارداد (ماده ی ۳۱۹ ق.م. اسلامی) و پزشک برای رهایی از مسئولیت باید عدم تقصیر خود و به طریق اولویت قطع رابطه ی سببیت را ثابت نماید.برای تعدیل مسئولیت مفروض پزشک، در ماده ۳۲۲ همان قانون، اجازه داده شده است که پزشک قبل از شروع به درمان از بیمار تحصیل برائت نماید شرط برائت باعث معافیت پزشک از مسئولیت ناشی از تقصیر خود نمی گردد و فقط اماره ی تقصیر و فرض مسئولیتی را که از ماده ۳۱۹ استنباط گردید تا حد «مسئولیت مبتنی بر تقصیر» تقلیل می دهد. نه مسئولیت پزشک مسئولیتی مطلق و بدون تقصیر است و نه شرط برائت رافع تقصیر پزشک در درمان است.

Keywords:

مسئولیت قراردادی , شرط برائت , پزشک , بیمار , تقصیر