تغییرات ترکیب و تنوع گونه ای گیاهان زیراشکوب در توده های خالص و آمیخته راش شرقی (مطالعه موردی: جنگل خیرود- نوشهر)

هدف از این تحقیق، مقایسه ترکیب و تنوع گونه ای علفی در توده های خالص و آمیخته راش در جنگل خیرود نوشهر است. ۹ توده خالص و ۱۵ توده آمیخته راش انتخاب شدند. در هر توده یک قطعه نمونه ۴۰۰ متر مربعی (۲۰×۲۰متر) برای تعیین نوع و فراوانی- پوشش گونه های زیراشکوب با استفاده از جدول ترکیبی برآون- بلانکه پیاده شد. همچنین در هر پلات، نسبت راش در لایه درختی به عنوان یک پارامتر محیطی محاسبه شد. در مرکز قطعات نمونه از دو عمق ۱۰-۰ و ۳۰-۱۰ سانتی متری افق معدنی نمونه های خاک برداشت شد و متغیرهای اسیدیته خاک، درصد مواد آلی، آهک، درصد نیتروژن کل، فسفر قابل جذب و پتاسیم تبادلی اندازه گیری شدند. به منظور ارزیابی تنوع گونه ای در قطعات نمونه، از شاخص های غنای گونه ای، تنوع گونه ای شانون، یکنواختی شانون و تنوع گونه ای سیمپسون استفاده شد. از روش رسته بندی مقیاس بندی چندبعدی غیرمتریک برای بررسی گرادیان تغییرات پوشش زیراشکوب در توده های مختلف، و از آزمون آماری  t-studentبرای معنی دار بودن اختلاف بین میانگین شاخص های تنوع گونه ای در توده های خالص و آمیخته راش استفاده شد. نتایج آنالیز رسته بندی مقیاس بندی چندبعدی غیرمتریک نشان داد پوشش زیراشکوب توده خالص با توده آمیخته راش تفاوت دارد و در گروه های مجزا قرار می گیرند. گرادیان عمده این تغییرات در درجه اول، نسبت راش در اشکوب درختی و سپس مقدار مواد آلی و نیتروژن در عمق اول (افق سطحی) خاک هستند. همه شاخص های تنوع گونه ای و فراوانی بسیاری از گونه های زیراشکوب در توده های آمیخته نسبت به توده خالص راش بیشتر است. درصد فراوانی بسیاری از گونه ها مانند Carex divulsa، Calystegia sylvestrisو  Brachypodium sylvaticumبا افزایش نسبت راش در اشکوب درختی کاهش یافته است، اما گونه های سایه پسند مانند Cardamine bulbifera، Mercurialis perennis در توده خالص راش با درصد فراوانی بیشتری نسبت به توده آمیخته مشاهده شده اند.

Keywords:

تنوع گونه ای , توده های راش , جنگل های هیرکانی , گونه های زیراشکوب