بررسی آلودگی فلزات سنگین در خاک محدوده معدنی سنگان، استان خراسان رضوی

استخراج معادن یک فعالیت ضروری برای توسعه کشورهاست، اما تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر مناطق مورد بهره برداری و اطراف آن­ها دارد. معدن سنگ­آهن سنگان یکی از بزرگ­ترین معادن سنگ­آهن در خاورمیانه است که به صورت روباز استخراج می ­شود. هدف از انجام این مطالعه بررسی آلودگی خاک به فلزات­سنگین در محدوده ­معدنی سنگان است. در این پژوهش تعداد ۴۴ نمونه از خاک ­های منطقه معدنی سنگان (خاک سطحی و عمقی) برداشته ­شده و آلودگی خاک پس از تجزیه با دستگاه ICP-MS، با استفاده از ضرایب زمین­ شیمیایی و تحلیل­ های آماری ارزیابی شد. توصیف آماری نتایج نشان داد که سرب با میانگین ۴/۱۳۸میلی ­گرم بر کیلوگرم بیشترین و کادمیم با میانگین ۲/۰ میلی­گرم بر کیلوگرم کمترین غلظت را در خاک ­های سطحی دارند. همچنین کروم با میانگین ۲/۱۰۲ میلی­ گرم بر کیلوگرم بیشترین وکادمیم با میانگین ۲/۰ میلی ­گرم بر کیلوگرم کمترین غلظت را در خاک­ های عمقی، در میان عناصر مورد مطالعه داشتند. میانگین غلظت عناصر آرسنیک، کروم و آهن در منطقه، بیشتر از غلظت آنها در ترکیب خاک میانگین جهانی است. در بین عناصر، سرب در دو ایستگاه با ضریب غنی­ شدگی  ۱۴۹ و ۸/۲۳ دارای غنی­ شدگی خیلی زیاد و شدید است. نتایج نشان داد که ازنظر شدت آلودگی بجز به صورت نقطه­ ای و در مناطق خاص، آلودگی و خطر اکولوژیکی زیادی خاک منطقه را تهدید نمی ­کند. مهم­ ترین این نقاط شامل واحدهای برداشت پلاسر و حوضچه باطله شرکت احیاسپاهان، و نیز محل انباشت ضایعات شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد است

Keywords:

Pollution , heavy metals , soil , mining , Sangan , آلودگی , فلزات سنگین , خاک , معدن کاری , سنگان