روش تدریس پرسش وپاسخ و دلالت های آن برای تربیت عقلانی از منظر قرآن کریم

یکی از مسائل مهم و دشواری که تعلیم و تربیت با آن رو­به روست، مسئله تربیت عقلانی است. ازاین رو، پرداختن به مباحث مربوط به عقل، تفکر، اندیشه ورزی و به ­تبع آن تربیت عقلانی، از جایگاه رفیعی برخوردار است. منظور از تربیت عقلانی، مجموع روش هایی است که به­ صورت منظم و سازمان یافته موجب رشد و پرورش عقل نظری و عملی در جهت دستیابی به قرب الهی، علم، ایمان و عمل صالح هستند. هدف مقاله حاضر واکاوی مبانی روش تدریس پرسش ­وپاسخ و دلالت های آن برای تربیت عقلانی از منظر قرآن کریم است. در این پژوهش، رویکرد پژوهش کیفی و روش تحلیل، تحلیل مضمون است، از روش اسنادی جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات به صورت فیش برداری و یادداشت از داده های متنی است. نتایج تحقیق نشان می دهد در قرآن کریم، یکی از روش­هایی که برای راهنمایی و هدایت انسان به فراوانی یافت می شود و در همه ابعاد اعتقادی، فقهی، اخلاقی، عقلانی و... به کار رفته است، روش پرسش­ وپاسخ است تا به وسیله آن به پرورش تفکر در انسان ها پرداخته و موجبات تربیت عقلانی آنان را فراهم کند. قرآن کریم با به کارگیری شیوه های مختلف پرسش­ وپاسخ نظیر روش مستقیم و صریح، روش انگیزشی و توبیخی، روش ارجاع به درون و پرسش از خود، روش مقایسه و تمثیل و روش اظهار اعجاب و شگفتی، موجب ترغیب و تشویق افراد به تفکر و اندیشه ورزی و شکوفایی عقل در آنان می شود و دلالت های تربیتی برگرفته از این آموزه ها می تواند موجبات دستیابی به اهداف و مقاصد موردنظر در تربیت عقلانی را فراهم نماید.

Keywords:

تربیت , عقل , تربیت عقلانی , پرسش وپاسخ , قرآن کریم