بررسی جایگاه و نقش ملاصدرا وبرخی از شاگردانش در فلسفی شدن کلام شیعه

اوضاع ایران در اواخر قرن هشتم هجری با حوادثی همراه شد ، این حوادث در مسائل فرهنگی و فکری آن دوران تاثیرگذار بود، با تاسیس دولت صفوی تشیع به عنوان مذهب رسمی اعلام شد و وارد جریانات اجتماعی شد و سبب خارج شدن عالمان و اندیشمندان شیعه از حالت انفعالی شد. تفکر عقلانی نیز وارد این جریانات شد و سبب ایجاد آرای جدید در میان حکما و متکلمان شد. در قرن دهم حکمت الهی دستخوش دگرگونی های اساسی شد و فلسفه اسلامی که بر پایه آموزه های شیعی بنا شده بود با الهام گرفتن از اندیشه عارفان و حکیمان پیشین به وسیله ملاصدرا وارد دوره تازه ای شد که ظهور یک انقلاب فلسفی را نوید می داد. مکتب فکری ملاصدرا در برابر مکتب هایی چون اشراقی و مشائی، حکمت متعالیه نامیده شد.ملاصدرا با وارد کردن مسائلی تازه در فلسفه، مکتبی جدید بنیانگذاری کرد که به تبیین عقلانی آموزه های دینی می پرداخت.با این مکتب فرایند شرعی شدن عقل در مسیر تازه قرار گرفت و به اختلافات عقل گرایان و باطنی گرایان از دین پایان داد او این مباحث را با سبکی جدید حل کرد ملاصدرا با استفاده از از روش فلسفی خود سعی نمود به تبیین و تحکیم و دفاع از اعتقادات دینی بپردازد او نوعی کلام فلسفی را بنیان گذاری کرد. ملاصدرا با استفاده از روش های استدلالی مشاء و تجربه های شخصی عارفان و با تاویل های تازه ای از آیه های قرآن و پایه های اعتقادی توانست شیوه جدیدی از دین شناسی فلسفی یعنی کلام فلسفی را به وجود آورد.

Keywords:

کلام فلسفی , کلام شیعی , ملاصدرا , خواجه نصیر