نقد و بررسی مبانی فلسفی نظریه «ام» بر اساس فلسفه اسلامی

Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 74

This Paper With 22 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPRR-21-2_004

تاریخ نمایه سازی: 19 دی 1402

Abstract:

استیون هاوکینگ، فیزیکدان انگلیسی معاصر، با انتشار کتاب طرح بزرگ و ارائه نظریه «ام»، نزاع دیرین علم و دین را وارد مرحله جدیدی کرد. به رغم ادعای هاوکینگ، مبنی بر «مرگ فلسفه»، او در نظریه اش از برخی مبانی فلسفی بهره برده که این مقاله در صدد ارزیابی و نقد آنها است. مهم ترین مبانی فلسفی ای که نظریه ام بر آنها استوار است عبارت اند از (۱) علم گرایی، که بنیادی ترین مبنای نظریه ام تلقی می شود، و در آن مراد از علم به طور خاص علم جدید یا علم تجربی است؛ (۲) ابزارگرایی، که مطابق آن قوانین و نظریه ها صرفا ابزارهایی برای پیش بینی پدیده ها هستند و اساسا واقعیت فیزیکی موضوعیت ندارد؛ (۳) نفی اصل علیت، که با استفاده از «اصل عدم قطعیت» و «اصل تصادف» صورت گرفته است. در این مقاله، که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده است، پس از تبیین مبانی فوق نشان داده می شود که بر هر یک از این مبانی نقدهای جدی وارد است. علم گرایی، بدون توجه به محدودیت های روش تجربی، سایر منابع معرفتی و از جمله عقل را نادیده می گیرد. ابزارگرایی نهایتا منجر به پذیرش نظریات متناقض می گردد و واقع گرایی علمی را نفی می کند. انکار اصل علیت نیز، که ریشه در فهم نادرست این مفهوم فلسفی دارد، مستلزم نفی هر گونه ارتباط واقعی میان موجودات جهان است. این نقدهای مبنایی در کنار اشکالات دیگری که در مقاله به آنها پرداخته شده حاکی از ضعف و بی اعتباری نظریه ام است.

Authors

سید امین اله احمدیانی مقدم

دانشجوی دکتری کلام اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران

محمد جعفری

دانشیار گروه فلسفه دین، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ، قم، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • اخلاقی، رضا. ۱۳۸۸. «اهمیت مدل سازی در علم». پژوهش های ...
  • انبیائی، محسن. ۱۳۹۶. «نقش فعل الهی در عالم مادی از ...
  • اهرامی، هومن. ۱۳۹۱. طراح بزرگ. تهران: موسسه نشر شهر ...
  • باربور، ایان. ۱۳۹۷. علم و دین. ترجمه بهاءالدین خرمشاهی. تهران: ...
  • برت، ادوین آرتور. ۱۳۶۹. مبادی مابعدالطبیعی علوم نوین. ترجمه عبدالکریم ...
  • پوپر، کارل ریموند. ۱۳۶۳. حدس ها و ابطالها. ترجمه احمد ...
  • پوپر، کارل ریموند. ۱۳۷۰. منطق اکتشاف علمی. ترجمه سید حسین ...
  • پوپر، کارل ریموند. ۱۳۷۲. واقعیگری و هدف علم. ترجمه احمد ...
  • جوادی آملی، عبدالله. ۱۳۷۸. تفسیر موضوعی قرآن کریم - معرفت ...
  • چهل تنی، مهدی. ۱۳۹۸. بی پروایی در قلمرو فیزیک و ...
  • خسروپناه، عبدالحسین، و مسلم زمانیان. ۱۳۹۸. «نقد نظریه ’رئالیسم مدل ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین. ۱۳۸۶. بدایه الحکمه. قم: موسسه النشر الاسلامی ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین. ۱۳۹۰. نهایه الحکمه. قم: موسسه آموزشی و ...
  • عباسی، علی (دبیر نشست). ۱۳۹۰. «علیت در علم و فلسفه». ...
  • عبائی کوپائی، محمود. بی تا. مرزهای فیزیک و فلسفه. تهران: ...
  • فیاضی، غلامرضا. ۱۳۹۰. «علیت در علم و فلسفه». نشست علمی ...
  • کاپالدی، نیکلاس. ۱۳۷۷. فلسفه علم. ترجمه علی حقی. تهران: سروش ...
  • گلشنی، مهدی. ۱۳۹۳. علم، دین و فلسفه. تهران: کانون اندیشه ...
  • گلشنی، مهدی. ۱۳۹۴. تحلیلی از دیدگاه های فلسفی فیزیکدانان معاصر. ...
  • گلشنی، مهدی. ۱۳۹۸. خداباوری و دانشمندان معاصر غربی؛ چالش ها ...
  • لنوکس، جان سی. ۱۳۹۵. هاوکینگ در محضر خدا. ترجمه ابوالفضل ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی. ۱۳۹۰. آموزش فلسفه. تهران: شرکت چاپ و ...
  • مطهری، مرتضی. ۱۳۷۶. مجموعه آثار استاد شهید مطهری. تهران: صدرا ...
  • نبویان، سید محمود. ۱۳۸۲. «علم گرایی». رواق اندیشه ۱۸: ۲۷-۴۸ ...
  • هاوکینگ، استیون. ۱۳۹۷-الف. تاریخچه زمان. ترجمه محمدرضا محجوب. تهران: شرکت ...
  • هاوکینگ، استیون. ۱۳۹۷-ب. طرح بزرگ. ترجمه سارا ایزدیار و علی ...
  • هاوکینگ، استیون. ۱۳۹۸. پاسخ های کوتاه به پرسش های بزرگ. ...
  • همتی، همایون (مترجم و گردآورنده). ۱۳۸۴. فیزیک، فلسفه و الاهیات. ...
  • Hawking, Stephen, and Roger Penrose. ۲۰۰۰. The nature of space ...
  • Hawking, Stephen. ۱۹۹۶. A brief history of time (updated and ...
  • نمایش کامل مراجع