روش شناسی عقلانی مولانا در مثنوی در جهت اثبات اختیار بشری

مساله جبر و اختیار یکی از نکات بسیار پیچیده علم کلام در دین مبین اسلام است که با توجه به برداشت های گوناگون فرق مختلف کلامی و نحله های فکری و مذهبی از جمله عارفان از آیات قرآن کریم، احادیث نبوی و برداشت های گوناگون و بعضا متضاد و مخالفی را به دنبال داشته است؛ تا جایی که هر یک از مشرب های فکری از جمله اشاعره و معتزله با توجه به زیرساخت های فکری و اندیشگانی خویش در جست وجوی مستمسکی برای اثبات عقایدشان بوده اند. در این میان عارفان مسلمان و از جمله مولانا جلال الدین در اثر سترگ خود مثنوی یکی از دلایل محکم و متقنی را که در جهت اثبات اختیار و اراده بشر ذکر می نماید بهره گیری از روش عقلانی و منطقی قدرت اندیشه و تفکر در جذب خواسته ها و طلب کردن پدیده هاست که از آن با عنوان «قدر مشترک» یاد می نماید. مولانا به کمک روش شناسی عقلانی به دنبال اثبات مساله اختیار و نفی جبر گرایی است و در پرتو اختیار و اراده بشری قدرت اندیشه و فکر را به اثبات می رساند. یافته های این پژوهش که به شیوه توصیفی - تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و شیوه سندکاوی انجام شده است نشان می دهد که قدرت فکر و اندیشه در وجود انسان به عنوان نیرویی در جهت اثبات قدرت اختیار بشری در مشرب کلامی مولانا مورد توجه قرار گرفته است.

روش شناسی عقلانی مولانا در مثنوی در جهت اثبات اختیار بشری Keywords:

جبر و اختیار , مولانا , مثنوی , فکر , روش شناسی عقلانی