بررسی پیوند «ارزش اخلاقی» با «انتخاب آگاهانه» در دیدگاه نهج البلاغه

کتاب شریف نهج البلاغه، گنجینه اخلاقی مکتب اسلام است و تبیین «چیستی ارزش اخلاقی» از منظر آن، در ارائه نظریه اخلاقی اسلام، راهگشاست. ازآنجاکه ارزش اخلاقی از مقوله معقولات ثانیه فلسفی است که تعریف آن به جنس و فصل ممکن نیست، از راه های کشف هویت آن، بررسی پیوند ارزش اخلاقی با امور مختلفی همچون خود فعل، نتیجه فعل، نیت فاعل و انتخاب آگاهانه یا غیرآگاهانه اوست؛ ازاین رو از پرسش های مهم در این زمینه، آن است که «ارزش اخلاقی چه ارتباطی با انتخاب آگاهانه شخص دارد»؟ با کنکاش در جملات اخلاقی نهج البلاغه، این نتیجه به دست آمد که در دیدگاه نهج البلاغه هرچند تاثیر عاطفه در ارزش اخلاقی منتفی نیست و امام عواطف و احساساتی را تحسین یا تقبیح کرده است و گاه، نقشی برای عاطفه در ارزشمندی افعال قائل شده است، اما محوریت با عقل است و عاطفه، زمانی به ارزش اخلاقی فعل کمک می کند که تحت سیطره عقل باشد

Keywords:

ارزش اخلاقی , انتخاب آگاهانه , عواطف و احساسات , نهج البلاغه , انتخاب عاقلانه.