تاثیر مشاوره گروهی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتار تغذیه ای زنان باردار دارای اضافه وزن: یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی

مقدمه: اضافه وزن و چاقی مادر باردار مشکلی مهم در مراقبت دوران بارداری محسوب می شود. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر مشاوره گروهی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتار تغذیه ای زنان باردار دارای اضافه وزن مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی کرمانشاه در سال ۱۳۹۷ انجام شد. روش کار: این کارآزمایی بالینی در سال ۱۳۹۷ روی نود نفر زن باردار شهر کرمانشاه انجام شد. از بین مراکز جامع سلامت به صورت تصادفی چهار مرکز برای انجام مداخله و چهار مرکز برای گروه کنترل تعیین شد. سپس، چهار جلسه برنامه مشاوره گروهی تدارک دیده شده روی گروه های مداخله به مدت یک ماه اجرا شد. محتوای مشاوره شامل مشاوره تغذیه و آشنایی با هرم غذایی و اصول تغذیه صحیح، افزایش حساسیت به چاقی و عوارض آن، درک شدت معضل چاق، درک موانع و منافع رعایت رژیم صحیح غذایی و افزایش خودکارآمدی و درنهایت رسیدن به رفتار تغذیه ای سالم بود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر اطلاعات جمعیت شناختی و مامایی، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و آگاهی و پرسشنامه رفتار تغذیه ای بود. همچنین، داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۱۶ تجزیه وتحلیل و سطح معنی داری کمتر از ۰/۰۵ در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان در گروه آزمون (۶/۱۹) ۲۴/۹۱ سال و در گروه کنترل (۵/۶۰) ۲۷/۵۳ سال بود. بعد از کنترل اثر نمرات پیش آزمون در سازه های آگاهی، حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، موانع درک شده، خودکارآمدی و رفتار تغذیه ای، نتایج نشان داد که بعد از انجام مداخله، میانگین این نمرات در گروه مداخله به طورمعناداری بیشتر از گروه کنترل است (۰/۰۰۱=P). نتیجه گیری: یافته های این مطالعه اثربخشی مشاوره براساس مدل اعتقاد بهداشتی را در ارتقای رفتار تغذیه ای زنان باردار با شاخص توده بدنی بالا نشان داد. پژوهشگران این مطالعه مداخلات مشاوره ای براساس این مدل را توصیه می کنند؛ بنابراین، اجرای مداخله مشاوره ای براساس سازه های مدل اعتقاد بهداشتی می تواند نقش موثری در اصلاح الگوهای رفتار تغذیه ای زنان باردار ایفا کند.

Keywords:

Consulting , Health Belief Model , Nutritional behavior , Overweight , مشاوره , مدل اعتقاد بهداشتی , رفتار تغذیه ای , اضافه وزن