بررسی مبانی مشروعیت سیاسی در آرای شهید مطهری

محمدحسن غلامی[۱]- سید اسدالله اطهری[۲] تاریخ دریافت:۲۵/۱۲/۱۳۹۷ - تاریخ پذیرش:۱۸/۴/۱۳۹۸   چکیده: مفهوم مشروعیت سیاسی بعنوان یکی از مهمترین محورهای اندیشه سیاسی معاصر شناخته می­شود. اما مولفه­ های مشروعیت در اندیشه سیاسی متفکران تحت تاثیر عناصری همانند انسان شناختی، هستی شناختی، معرفت شناسی و همچنین مقتضیات زمانه است. در واقع سوال اصلی این پژوهش این است که مشروعیت در آرا مطهری از چه مبانی و مولفه­ هایی برخوردار بوده است. می­ توان گفت که مشروعیت سیاسی در نگرش روشنفکران اسلامی همانند مطهری با توجه با عناصر بینادینی همانند شریعت اسلامی و دموکراسی بعنوان ضرورت زمانه صورت بندی شد. درباره اثرگذاری ماهیت پهلوی دوم بر نگرش سیاسی مطهری می­ توان گفت که تحولات سیاسی همانند کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، غرب ستیزی، وابستگی پهلوی دوم به امریکا، استبداد سیاسی  و نوسازی غربی نقش محوری درشکل گیری مفهوم مشروعیت در آرا شهید مطهری داشتند. به عبارت دیگر بطور کلی گفتمان هژمونی مشروعیت سیاسی دو دهه آخر پهلوم دوم همانند رویکرد مطهری بر اساس دال مرکزی شریعت اسلامی شکل گرفت، و مدلول­ های آن را می­توان در عناصری همانند اسلام سیاسی، هویت دینی، ستیز با دیکتاتوری، دموکراسی خواهی، برابری و تقابل با وابستگی دانست. [۱]- دانشجوی دکتری، اندیشه سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران  Mahdiagh۴@gmail.com [۲]- استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران: نویسنده مسئول [e-mail]

Keywords:

شهید مطهری , پهلوی دوم , مشروعیت , شریعت اسلامی , روشنفکر اسلامی