تغییرات زمانی و مکانی پراکنش پرتاران (Polychaetes) در آب های ایرانی خلیح فارس و دریای عمان

پرتاران (Polychaetes) یکی از مهم ترین و بزرگ ترین گروه های بی مهرگان در جوامع اعماق دریا هستند که نقش مهمی در زنجیره غذایی ایفا می کنند. مطالعه حاضر با هدف  ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی جمعیت در آب های شمالی خلیج فارس و دریای عمان (محدوده ی استان های هرمزگان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و خوزستان) در طول پاییز ۱۳۹۶ تا زمستان ۱۳۹۹ انجام گردید. در مجموع از ۱۱۵ ایستگاه با استفاده از گراب ۰.۱ متر مربع و الک ۵۰۰ میکرون (در ۳  تکرار) نمونه های رسوبات بستر در دامنه عمقی ۱۲ تا ۹۰ متر  جمع آوری گردید. در این بررسی ۳۵ گونه/جنس کرم پرتار شناسایی گردید که در آب های خلیج فارس گونه های Flabelligera sp.. و Melita appendiculata  و در آب های دریای عمان گونه های  Flabelligera sp. ، Manayunkia aestuarina و Glycinde sp. بیشترین فراوانی را داشتند که به ترتیب گونه های Flabelligera sp.. و Manayunkia aestuarina  به عنوان گونه های شاخص در خلیج فارس و دریای عمان شناسایی شدند. بیشترین شاخص شانون و غنای گونه ای به ترتیب در استان های سیستان و بلوچستان و بوشهر به میزان ۳.۵۹۲ و ۶.۹۹۸ مشاهده شد. مقایسه نتایج تحقیق حاضر با گزارش های پیشین نشان می دهد که تنوع گونه های شناسایی شده کرم های پرتار در خلیج فارس کاهش یافته است که می تواند به دلایل متعددی از جمله آسیب زیستگاهی و بستر به واسطه ادوات صید کفروب و بروز انواع آلودگی ا باشد. انجام مستمر این نوع تحقیقات و تشکیل یک بانک اطلاعات به منظور انجام آنالیزهای سری های زمانی می تواند در فهم بهتری از وضعیت سلامت زیست بوم های خلیج فارس و دریای عمان به محققین، مدیران اجرایی و فعالان محیط زیست در زمینه پایش محیط زیست و جلوگیری از آلودگی کمک نماید.

Keywords:

Species diversity , Polychaetes , Marine ecosystems , Persian Gulf , تنوع گونه ای , کرم های پرتار , زیست بوم های , خلیج فارس