انباشت و ارزیابی خطر بهداشتی فلزات سنگین (سرب، کروم، مس و روی) در ماهی کپور معمولی (Cyprinus.carpio) و ماهی آمور (Ctenopharyngodon idella) رودخانه بشار یاسوج

هدف پژوهش حاضر تعیین غلظت و ارزیابی خطر سلامتی فلزات سرب، کروم، مس و روی در بافت عضله ماهی کپور معمولی (Cyprinus.carpio) و آمور (Ctenopharyngodon idella) در رودخانه بشار است. جهت بررسی غلظت فلزات در ماهیان و ارزیابی خطر بهداشتی مصرف آن ها، ۶۰ نمونه ماهی از رودخانه برداشت شد. پس از هضم اسیدی نمونه ها، غلظت فلزات با دستگاه جذب اتمی تعیین گردید. برای ارزیابی خطر مصرف ماهیان رودخانه از شاخص حداکثر میزان مجاز مصرف روزانه، شاخص آلودگی فلزات (MPI)، ارزیابی خطر بهداشتی (HQ) و خطرپذیری کل (HI) فلزات استفاده شد. میانگین کلی غلظت فلزات کروم، سرب، روی و مس در ماهی کپور معمولی و آمور به ترتیب برابر (۱۵/۱، ۱۵/۵، ۴۷/۲۵ و ۵۴/۱۷) و (۱۶/۲، ۷۴/۶، ۷۰/۱۴ و ۶۱/۱۰) میلی گرم بر کیلوگرم بود. میزان شاخص آلودگی فلزات و حداکثر میزان مجاز مصرف روزانه (CRlim) نشان داد آلودگی و خطر بهداشتی مصرف کپور معمولی به مراتب بیشتر از ماهی آمور می باشد. میزان شاخص (HQ) برای هر دو ماهی کپور معمولی و آمور به ترتیب برابر ۳۴۸/۰ و ۲۴۴/۰ و همچنین مقدار (HI) هر دو گونه ماهی نیز کمتر از یک به دست آمد. بر این اساس، ادامه روند ورود آلاینده های مختلف از فاضلاب های شهری، صنعتی و کشاورزی می تواند ضمن تجمع عناصر سنگین در زنجیره غذایی این بوم سازگان، سبب تهدید جدی برای سلامتی موجودات زنده و مصرف کنندگان آن ها گردد.

Keywords:

Bashar River , Metal Pollution Index , Ctenopharyngodon idella , Cyprinus carpio , آلودگی فلزات , رودخانه بشار , کپور معمولی , ماهی آمور