بررسی میزان مشارکت جنگل نشینان در مدیریت جنگل و چگونگی تقویت مشارکت (مطالعه موردی: منطقه بابلکنار شهرستان بابل)

در شرایط فعلی دست یابی به توسعه پایدار منابع طبیعی، مستلزم شناخت نقش و جایگاه مشارکت مردم محلی در فرایند حفظ، احیا و بهره برداری از منابع طبیعی است. این پژوهش که از نوع تحقیق های پیمایشی است با هدف بررسی میزان مشارکت جنگل نشینان در مدیریت جنگل و عامل های موثر بر مشارکت انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل ۳۳۰ خانوار از جنگل نشینان شهرستان بابل در منطقه بابلکنار و ۷۰  نفر از کارشناسان منابع طبیعی اداره کل منابع طبیعی استان مازندران است. با استفاده از جدول مورگان، تعداد ۱۷۸ خانوار به عنوان نمونه جنگل نشین انتخاب شدند و کارشناسان اداره کل منابع طبیعی استان مازندران نیز از طریق سرشماری انتخاب شدند. اطلاعات و داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری و برای سنجش روایی ابزار تحقیق (پرسشنامه) از نظرات متخصصان و صاحب نظران علمی و اجرایی استفاده شد. با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، ضریب پایایی پرسشنامه جنگل نشینان ۸۷/۰a=  و کارشناسان ۸۹/۰= a تعیین شد. نتایج اقدامات انجام گرفته در مدیریت جنگل نشان داد که جنگل نشینان در فعالیت های حفظ و بهره برداری جنگل، مشارکت و عملکرد بهتر و بیشتری نسبت به احیای جنگل داشته اند. همچنین مشخص شد که رابطه مثبت و معنیداری بین متغیرهای میزان تحصیلات، سن، درآمد حاصل از فعالیت های کشاورزی، میزان ارتباط با مسئولین منابع طبیعی، میزان شرکت جنگل نشینان در دوره های آموزشی- ترویجی، میزان آگاهی و شناخت جنگل نشینان از فواید جنگل و میزان مدیریت صحیح اعمال شده توسط جنگل نشینان، رابطه معنی داری وجود دارد. درمجموع، پیشنهاد می شود که آگاهی و دانش جنگل نشینان در رابطه با مدیریت جنگل افزایش یابد.

Keywords:

منابع طبیعی , مشارکت , مردم محلی , مدیریت صحیح جنگل , توسعه پایدار