نقش مادرانگی در ادبیات فارسی

ادبیات با انعکاس هنری مسائل فردی و اجتماعی مددکار تاریخ است و چه بسا راستگوتر و ریزبین تر، بنابراین یک راه مطمئن برای شناخت مسائل اجتماعی هر دوره رجوع به ادبیات آن زمان است. (سیدرضایی: طاهره ۱۳۹۸) ادبیات با نگاهی عاطفی و تفسیر ادبی و گاها خیال انگیز مسائل اجتماعی تاربخی، روانشناختی، هنری و فلسفی را توصیف و تببین می کند. ادبیات زبان گویا و فصیح رویداد ها و مسائل است. همیشه ادبیات بستری راستگو و مرجعی مطمثن است و جزو مهم ترین و بهترین علم های جهان است. ادبیات فارسی در پهنه گستره ی جهان زبانزد است و در ایران منشا باستانی دارد و داستان ها و شعر ها و ترانه در ابتدا شفاهی و سپس مکتوب نقل شده و به دست ما رسیده است وما نیز با نهایت امانت داری به ایندگان منتقل می کنیم. از ادبیات باستانی ما ودر ادبیات معاصر ما همیشه نام یک نفر حضور داشته و آن را ادبیات به شیوه ای زیبا و البته تاریخی بیان می کند. آن شخصیت مادر است. مادر در نگاه ما ایرانیان جایگاهی والا و مقدس دارد و در داستان ها و اشعار ایرانی به شیوه ای محترم و بزرگوار معرفی شده است. چونان که گاهی عاقبت خوش آدمی را از دعای مادر می دانند.مادرانگی نقشی نمادین، عینی، مختص، انتسابی و اسطوره ای زنان است که هم زندگی شخصی و اجتماعی آنها را تحت سیطره ی خود قرار می دهد و هم هویت جنسیتی را بر می سازد. ( میراپاسکوی. ۱۹۹۸) مادرانگی امری است عینی و اجتماعی که در تمام جوامع توسط مفاهیم و صفاتی که به آن نسبت داده یا از آن زدوده می شود تعریف می گردد و هویت خود را در بستر جامعه برساخت می کند.بدین گونه تکثر مادربودگی که خود از مقولات اساسی مادرانگی است. محصول مقوله بندی نظری در مفهوم مادرانگی وزنانگی است. (خالق یناه کمال، میرزاوندیان فاطمه، رحیمی مبین، ۱۳۹۸) با توجه به علم ادبیات فارسی و پهنه گستره ی آن در موضوعات و بحث های گوناگون و همچنین نقش وجایگاه مادر در جامعه ی ایرانی به بررسی این نقش در ادبیات فارسی در این مقاله پرداختیم و در این نوشتار سعی کردیم نگاه و نظریه ی شاعران و نویسندگان را نسبت به مادر بیان کرده و مادران داستان ها و اشعار را به خواننده معرفی و شخصیت آن ها را تحلیل و مادرانگی آنان در بستر ادبیات را بشناسیم. زیرا که ادبیات همیشه نمادی از شخصیت ها و افراد مختلف و جایگاه آنها در جوامع گوناگون و فرهنگ های مختلف است. مادر شخصیتی مهم در فرهنگ و جامعه ایرانی است و ادبیات بستر خوبی برای معرفی و شناخت اوست.

Keywords:

مادر , مادرانگی , ادبیات فارسی , شاهنامه , شعر , داستان , زن , شخصیت مادر