اثر تاج پوشش بر زادآوری طبیعی در جنگل های بلوط ایرانی در منطقه مانشت ایلام

به منظور بررسی اثر تاج پوشش بر زادآوری طبیعی، منطقه ای به وسعت ۴۶۰ هکتار از جنگلهای بلوط دامنه جنوبی کوه مانشت در شمال استان ایلام انتخاب شد. سپس تعداد ۴۶ قطعه نمونه ۲۰ آری (به ابعاد ۵۰×۴۰ متر) و به مرکزیت آنها ۴۶ زیرقطعه نمونه ۴ آری به صورت منظم- تصادفی در عرصه پیاده شدند. متغیرهای مورد بررسی در داخل قطعات نمونه تعداد پایه های درختی، قطر برابرسینه و قطر کوچک و بزرگ تاج درختان و در سطح زیرقطعه نمونه ها تعداد نهالها و جست ها، ارتفاع آنها و کیفیت نهالها بود. داده های بدست آمده بعد از تجزیه و تحلیل مقدماتی بوسیله نرم افزارهای آماری Excel و Spss با استفاده از آزمون دانکن و همبستگی مورد مقایسه آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که به طور کلی زادآوری طبیعی به میزان کم در منطقه وجود دارد. فراوانی نهالهای بلوط و بنه به طور معنی داری با تاج پوشش همبستگی مثبت داشته و در مورد شن و بخورک همبستگی منفی وجود داشت. بلندترین نهالهای بلوط (حدود ۱۶۰ سانتی متر) در طبقات انبوه تر تاج پوشش و در توده های با تاج پوشش تنک تر حدود ۸۸ سانتی متر ارتفاع داشتند. اما در مورد شن و بخورک بلندترین نهالها (۱۵۴ سانتی متر) در پوشش های تنک تر یافت شد. میانگین بلندی نهالها، نسبت نهالهای بلند به کل نهالها و شادابی آنها در تاج پوشش های انبوه تر (واقع در جهت های شمالی و طبقات میانی ارتفاع از سطح دریا) بیشتر از توده های با تاج پوشش تنک تر (واقع در جهت های جنوبی و طبقات فوقانی ارتفاع از سطح دریا) بود. این نتایج نشان دهنده شرایط رویشی بهتر در جهت های شمالی و طبقات میانی ارتفاع از سطح دریا به لحاظ وجود تاج پوشش غنی تر است.

Keywords:

Quercus brantii , canopy , Natural regeneration , Manesht , Ilam