بررسی روشهای مختلف احیاء و استقرار زادآوری جنسی در جنگلهای بلوط زاگرس شمالی (مطالعه موردی: منطقه آرمرده شهرستان بانه)

منطقه مورد مطالعه ۱۴ هکتار از جنگلهای بلوط آرمرده شهرستان بانه واقع در استان کردستان می­باشد. در این جنگل مشکل اصلی عدم وجود زادآوری جنسی می­باشد. در این پژوهش چهار تکنیک مختلف از عملیات احیاء در چهارچوب مدیریت مشارکتی در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی با پنج تیمار و ۳۰ تکرار مورد آزمون قرار گرفتند. تکنیک­ها عبارتند از: اعمال حفاظت خارج از تاج­پوشش، حفاظت زیر تاج­پوشش، حفاظت همراه با بذرکاری مستقیم و حفاظت همراه با استفاده از تکنیک پلیت­های جی­فی­۷ جنگل­کاری (بسته های کاشت). ابتدا ۳۰ قطعه­نمونه ۱۰ آری در منطقه مورد مطالعه به صورت تصادفی پیاده شدند و بررسیهای کمی و کیفی در آنها انجام شد. سپس در هریک از این قطعه نمونه­ها پنج ریز­نمونه یک متر­مربعی پیاده شد و راهکارهای احیایی به عنوان تیمار در آنها اعمال شد. داده­های آزمون تعداد بذرهای اولیه و ستاده­ها تعداد نهالهای تولید شده و ارتفاع نهالها در هر یک از راهکارها بوده است. نتایج نشان داد که در این جنگل در حالت طبیعی تا اواخر بهار ۲ درصد بذرهای ریخته شده به نونهال تبدیل می­شوند. اعمال حفاظت حتی در خارج از تاج­پوشش باعث افزایش کارآیی زادآوری جنسی به میزان یک نونهال در متر­مربع می­شود؛ بنابراین مهمترین عامل محدود کننده زادآوری جنسی چرای دام می­باشد. اگر حفاظت در زیر تاج پوشش اعمال شود زادآوری جنسی به میزان ۹/۳ نونهال در متر­مربع افزایش می­یابد. اعمال راهکارهای تجدید­حیات مصنوعی زادآوری جنسی را به صورت معنی­داری بیشتر می­کند. در­نهایت راهکار حفاظت و بذرکاری با استفاده از تکنیک جی­فی بهترین راهکار فنی چه از نظر تعداد نونهالهای تولید شده و چه از نظر ارتفاع نونهالها بوده است.

Keywords:

conservation , Jiffy pellet , livestock grazing , northern Zagros , Oak , sexual regeneration