جایگاه توسعه خاورمیانه در اقتصاد سیاسی بین الملل

جایگاه توسعه خاورمیانه در اقتصاد سیاسی بین­الملل علی فلاح نژاد[۱] تاریخ ارسال: ۶/۳/۱۳۹۷-تاریخ پذیرش:۷/۸/۱۳۹۷   چکیده: از آنجا که توسعه نیازمند آرامش و امنیت می­باشد، بیشتر نواحی منطقه خاورمیانه به دلیل وجود بحران­های متعدد و طولانی نتوانسته زمینه­های ورود  به عرصه  توسعه را  فراهم  نماید. بحران­های داخلی و خارجی که برآمده از ماهیت دولت اقتدارگرا و رانتیر و مداخله  قدرت­های  بزرگ و نیز ایدئولوژیک شدن فضای سیاسی اقتصادی منطقه می­باشد، موجب گردیده خاورمیانه نتواند با عنایت به معیارهای کلان و اصولی توسعه، وارد مدار توسعه یافتگی گردد. پرسش عمده این است که چرا خاورمیانه در مقام مقایسه با دیگر مناطق در حال توسعه و با وجود پتانسیل­های  طبیعی و انسانی هنوز نتوانسته به فاز توسعه گام نهد؟ فرضیه مقاله عبارت است از اینکه : حاکمیت فضای امنیتی و ایدئولوژیک در منطقه خاورمیانه در عصر جهانی شدن مانع اصلی در مسیر توسعه کشورهای این منطقه بوده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی می­باشد و روش گردآوری داده­ها نیز کتابخانه­ای است. هدف عمده پژوهش حاضر ارایه تصویری هرچند کلی از چشم انداز توسعه در منطقه حساس خاورمیانه بوده است. یافته پژوهش نیز آن است که تداوم روندهای توسعه نیافتگی منطقه خاورمیانه در عصر جهانی شدن و حاکمیت فضای امنیتی و ایدئولوژیک پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، مازاد اقتصادی را از منطقه خارج می­نماید و موجبات تداوم عقب ماندگی و توسعه توسعه نیافتگی این منطقه شده است. واژگان کلیدی: خاورمیانه، اقتصاد سیاسی بین­الملل، دولت رانتیر، ایدئولوژی، توسعه توسعه نیافتگی [۱] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خرم آباد، خرم آباد، ایران [e-mail]

Keywords:

خاورمیانه , اقتصاد سیاسی بین­الملل , دولت رانتیر , ایدئولوژی , توسعه توسعه نیافتگی