بررسی موقعیت منطقه ای ایران در خاورمیانه در دوره پسا برجام

بررسی موقعیت منطقه­ای ایران در خاورمیانه در دوره پسا برجام علی قاسمی ناولیقی[۱]- صمد قائم پناه[۲] تاریخ دریافت:۶/۴/۱۳۹۷  - تاریخ پذیرش:۹/۵/۱۳۹۷ چکیده: برجام یا برنامه جامع اقدام مشترک بین ایران و شش قدرت برتر جهانی این قابلیت را دارد که تاثیرات عمیقی بر چشم انداز تحولات در خاورمیانه و همچنین عرصه بین المللی بگذارد؛ زیرا ایران با دولت های همسایه خود در منطقه رقابت تنگاتنگی دارد. در جهان غرب این امید وجود دارد که این توافق بتواند به توسعه روابط دیپلماتیک سیاسی و اقتصادی  ایران در عرصه بین­المللی و منطقه­ای بعد از برجام کمک کند؛ اما در عین حال پتانسیل بالقوه ای برای جمهوری اسلامی ایران بعد از آن، برای تشدید رقابت در میان بازیگران مختلف در خاورمیانه و عرصه بین المللی وجود دارد. اکنون در این تحقیق پرسش این است که در به دنبال این توافق (برجام)، موقعیت ایران در منطقه خاورمیانه و جهان چه وضعیتی پیدا کرده است؟ و برجام تا چه اندازه در آینده مناسبات ایران با منطقه نقش خواهد داشت و نسبت آن با دیگر عوامل قبل از برجام چگونه است؟ در واقع هدف از این پژوهش بررسی تاثیر توافق هسته ای با تمرکز بر سیاست خارجی ایران در قبال رویدادهای خاورمیانه و بین الملل است. فرضیه پژوهش براین مبنا استوار است که در دوره موسوم به پسا برجام، جمهوری اسلامی ایران سعی داشته با توجه به فرصت­های پیش آمده قدرت منطقه­ای خود را در هدایت  و حل و فصل بحران­های منطقه  از جمله بحران سوریه، عراق در مبارزه با گروه­های تروریستی در مقایسه با برخی دیگر از قدرت­های منطقه­ای رقیب از جمله عربستان و رژیم اسرائیل تثبیت کند. استفاده از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی برای اثبات ادعای تحقیق مطمح نظر می­باشد. واژگان کلیدی: موقعیت ژئوپلیتیک، منطقه خاورمیانه، پسا برجام،ایران [۱]-  دانش آموخته کارشناسی ارشد، روابط بین الملل، واحد ملارد، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایرانali.navligh.gmail.com [۲]-  استادیار، روابط بین الملل، دانشکده علوم سیاسی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران: نویسنده مسئول sghaempanah۸۹@gmail.com

Keywords:

موقعیت ژئوپلیتیک , منطقه خاورمیانه , پسا برجام , ایران