آهنگ دوز تابش گامای محیطی در فضای باز شهر بجنورد در فصول مختلف

زمینه وهدف: محیط زندگی انسان دارای میزانی از پرتوهای یونیزان است که مقادیر آن به منطقه، عرض جغرافیایی و ارتفاع، بستگی دارد. شناسایی میزان این پرتوها می تواند مناسب بودن محیط برای یک زندگی سالم را تعیین نماید. در این مطالعه، برای اولین بار آهنگ دوز ناشی از تشعشعات زمینه در فضای باز در شهر بجنورد، اندازه گیری شده است. مواد و روش کار: به منظور تعیین مقدار آهنگ دوز تابش گامای زمینه در فضای باز در سطح شهر بجنورد، از یک سرویمتر (از نوع آشکار ساز های گایگر مولر Radiation Alert Inspector مدل ۰۷۸-۵۱۰، حساسیت در محدوده یµSv/h ۰۱/۰ تا mSv/h ۱) استفاده گردید. برای پوشش کلیه مناطق از لحاظ مکان و زمان، اندازه گیری ها برای۳۰ نقطه و در چهار فصل سال انجام شد. دوزیمتر بر روی سه پایه و در ارتفاع ۱ متری از سطح زمین ثابت و هر بار، آهنگ دوز به مدت ۵۰ دقیقه در محل مورد نظر قرائت گردید. یافته ها: آهنگ دوز جذبی در نقاط مختلف شهر و برای فصول بهار nGy/h ۵/۱۳۳، تابستان nGy/h ۰/۱۴۰، پاییز nGy/h ۲/۱۳۵ و زمستانnGy/h ۳/۱۲۶ اندازه گیری شد. بر حسب این مقادیر، میانگین آهنگ دوز جذبی در کل سال nGy/h ۷/۱۳۳ به دست آمد و دوز موثر سالانه جذب شده توسط ساکنین شهر در فضای باز به طور متوسطmSv ۱۶/۰ برآورد گردید. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که دوز موثر سالانه ناشی از گامای طبیعی برای ساکنین بجنورد بیش از دو برابر مقدار میانگین جهانی (mSv۰۷/۰، UNSCEAR-۲۰۰۰)، می باشد.

Keywords:

Background gamma radiation , effective dose , survey meter , تابش گامای زمینه , دوز موثر , سرویمتر (survey meter)