تحلیل و بررسی تاثیرگذاری نقش بازار در توسعه شهرهای اسلامی

بازار در ایران سابقه ای دیرینه دارد و به دوران مادها می رسد از کتیبه های عهد هخامنشی چنین بر می آید که امور تجارت در آن روزگار عمدتا از طریق بازار صورت می گرفته است. در دوره اسلامی نیز بازار به عنوان قلب تجارت شهرهای مهم مطرح می شود از بغداد تا قاهره و دمشق و تبریز و... بازار در این دوره به صورت مجموعه ای یک دست و به هم پیوسته، در فضایی فشرده، درمیان شهر جای دارد و هنوز هم با وجود دگرگونی های ظاهری، آن ویژگی اصلی شهر اسلامی را تداعی می کند. این مقاله یک پژوهش کاربردی است، روش مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی است و گردآوری اطلاعات مورد نیاز به شیوه اسنادی انجام شده است. نتیجه به دست آمده از تحقیق بیانگر این واقعیت است که بازار در شهرهای اسلامی شریان اتصال دهنده دروازه های شهر به مرکز می باشد و در طول تاریخ و حتی امروزه عملکردهای مهم شهری همچون مساجد، مدارس، حمام ها و غیره را در پیرامون خود شکل داده است. در نتیجه می توان بیان داشت که بازار تبدیل به یکی از ارکان مهم مثلث ارگ، مسجد، بازار در شهرهای اسلامی گشته و علاوه بر اهداف اقتصادی، اجتماعی و محیطی در چارچوب های رویکردهای توسعه پایدار، ویژگی کالبدی و معماری آن به گونه ای است که آن ها را تبدیل به دنیایی از فعالیت ها، تعاملات اجتماعی و اتفاقات شهری نموده است و می توان بیان داشت که بازار در توسعه شهرهای اسلامی نقش تعیین کننده و اثربخشی داشته است.

Keywords:

مفهوم بازار , شکل و نظم مکانی در بازار , عناصر و فضاهای بازار , شهر , توسعه پایدار شهری , مفهوم شهر اسلامی