سرگذشت پرماجرای سید جمال الدین افغانی در امپراتوری عثمانی

سید جمال الدین افغانی از متفکران بزرگ جریان نوگرایی دینی در قرن نوزدهم بود. او چه در زمان حیات و بعد از حیات خویش، مورد بحث و مناقشه میان اندیشمندان و محققان واقع گردیده است. موافقان و مخالفان او تاهنوز درگیر بحثهای دامنهدار در ارتباط به باورها، وابستهگی مذهبی، هویت قومی و مبارزات سیاسیاش هستند. سید در زمان حیاتاش با مخالفتها و موافقتهایی مواجه بود و این حالت برای او سرگذشت پرماجرای را رقم زد. وی در سرزمینهای مختلف اسلامی آنروزگار از جمله افغانستان،هند، مصر، ایران و امپراتوری عثمانی روزگار پرچالش و طاقتفرسایی را سپری کرده که هنوز موضوع بحث در میان محققان ۱ میباشد. این پژوهش، سرگذشت سید جمالالدینافغانی را در امپراتوری عثمانی و همچنان میزان تاثیرگذاری او را روی جریانهای فکری جامعه عثمانی مورد مداقه قرار داده و همچنان در این پژوهش سعی شده است تا لطف و ماجرای را که »سیدجمال« طی دوبار حضوراش در استانبول تجربه کرده و تاثیراتی را که روی اطرافیان اش در آنجا گذاشت، حد اکثر به اساس منابع دوران عثمانی و تحقیقات جدید بهزبان ترکی و حد اقل از منابع فارسی، مورد کندوکاو قرار گیرد. روش پژوهش این مقاله، تاریخی-توصیفی بوده و کوشش شده است تا به ابهامات و پرسشهای اصلی در مقاله، پاسخ ارائه گردد.

Keywords:

پان اسلامیسم , نوگراییدینی , سید جمالالدینافغانی , امپراتوری عثمانی و افغانستان.