تحلیل گفتمان انتقادی «علامه بلاغی» در اتکاء به فرهنگ های لغت جهت کشف معانی مفردات قرآن

برداشت از هر متنی بر پایه تحلیل صحیح واژگانی آن متن استوار است. این مسئله در بررسی متون دینی و تفسیر متن مقدس به اوج ظرافت خود می رسد، چون توسعه و ضیق معنای مفردات نص دینی و معنای تفصیلی لغات، در احکامی که از آن استخراج می شود، تاثیر مستقیم دارد. محمد جواد بلاغی نجفی، عالمی ذوفنون و صاحب مبنا است که در عرصه زبان و ادبیات عرب دارای آرا و نظراتی نو و پیش برنده می باشد. با کنکاش در آثار بلاغی این مهم آشکار می شود که ایشان از جمله علمای استظهار محور می باشد. وی به فرایند ظهورگیری، و تحلیل دقیق واژگان که اساس این فرایند است، اهمیتی بسزا می دهد. مقاله حاضر سعی بر آن دارد تا با روش کتابخانه ای و شیوه تحلیلی، توصیفی به تحلیل گفتمان انتقادی بلاغی در قبال فرهنگ های لغت بپردازد. از جمله نتایج به دست آمده می توان به این موارد اشاره نمود: وی فرهنگ های لغت را قابل اتکا نمی داند و اعتماد به ارباب معاجم را به دلیل دوری از عصر اعراب اصیل، ممزوج شدن عرب و غیرعرب، دخیل نمودن اجتهادات شخصی، وجود اغلاط، عدم اهتمام به دستیابی معانی تفصیلی و عدم تمییز معانی حقیقی از مجازی، جایز نمی داند و روش شناسی خاصی در کشف معانی اتخاذ نموده است.

Keywords:

قرآن , بلاغی , لغت پژوهی , فرهنگ های لغت