تبیین و نقد دیدگاه قرطبی در آیه ولایت

این مقاله به بررسی دیدگاه قرطبی درباره آیه ولایت می پردازد. طبق تفسیر امامیه، ولایت در این آیه به معنای ولایت و سرپرستی خاص حضرت علی (ع) و ائمه دیگرکه داری ولایت خاص اند. و مصداق فقط به افراد خاص اختصاص دارد. اما هواداران اهل سنت به عمومیت ولایت اشاره کرده اند و این آیه را به معنای یاوری و نصرت قرار می دهند. با وجود مشکلاتی مانند ابهام روایت و معارضت با دیگر روایات، می توان نتیجه گرفت که تفسیر قرطبی ولایت واقعی آیه را که به معنای ولایت علی (ع) است، به دقت بررسی نمی کند. این مقاله سعی دارد تا تفسیر قرطبی را بررسی کرده و مسئله را بهتر توضیح دهد. با توجه به بیان شان نزول آیه و تحلیل مفسران، می توان نتیجه گرفت که مصداق ولایت در آیه مذکور مربوط به علی بن ابی طالب (ع) است. این تفسیر بر اساس انحصار ولایت به افراد خاص، معنای خاص ولایت به عنوان سرپرستی و تصرف مادی و معنوی، شان نزول آیه درباره ی حضرت علی (ع) و اشخاص دیگری که ولایت خاص دارند و بررسی قرائن و شئون نزول آیه استوار است. علمای شیعه با تاکید بر این معنا و رد تفاسیر دیگر، حضور خاصیت و ولایت علی (ع) را تاکید کرده اند. از سوی دیگر، طرفداران اهل سنت عمومیت معنای ولایت را بیان کرده اند و مصداق آیه را در امیرالمومنین علی (ع) بدون الغای خصوصیت می بینند. با توجه به مشکلات موجود مانند ابهام در روایت ها و معارضت با تفاسیر دیگر، می توانیم نتیجه بگیریم که ولایت واقعی آیه به معنای مصداق ولایت علی (ع) است و معنای ولی به تفسیر اهل سنت مطابقت ندارد.

Keywords:

ولایت , امامت , قرطبی , الجامع لاحکام القرآن , زکات , راکعون