توسعه مقدم است یا برابری و عدالت؟ «نسبت میان توسعه اقتصادی-اجتماعی و نابرابری اجتماعی در دولت های ایران»

پژوهش حاضر با هدف نیل به ارتباط و نسبت میان دو مقوله توسعه یافتگی اقتصادی-اجتماعی و نابرابری اجتماعی در دولت های ایران به رشته تحریر در آمد؛ زیرا نسبت عدالت(= عدم نابرابری) و توسعه همواره موضوعی چالش بر انگیز بوده است. در حالی که اقتصاددانان اولیه توسعه، هرنوع سمت گیری معطوف به عدالت را به ضرر نظام اقتصادی می دانستند و نابرابری فزاینده داخلی را به عنوان نتیجه ناگزیر توسعه مسلم فرض می کردند، اما با گذشت زمان مشخص شد که شرایط عادلانه جزو متغیرهای بسیار مهم عملکرد مطلوب اقتصادی محسوب می گردد؛ به گونه ای که تقریبا تمام عوامل باز تولیدکننده توسعه نیافتگی ریشه در غفلت از مسئله عدالت اجتماعی و نابرابری های فاقد توجیه دارد. این پژوهش از حیث نوع مطالعه، تحقیقی تبیینی است که در مقام آزمون مدعا یا مقابله فرضیه های نظری با واقعیت هایی که بر آن ها دلالت دارند، از روش تطبیقی کمی درون کشوری استفاده نموده و در آن، واحد تحلیل و مشاهده «دولت/ سال» و سطح تحلیل «استان های ایران» با طرح تحقیق طولی برای دوره زمانی ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۸ مطمح نظر بوده است. چنانچه نتایج و یافته های این تحقیق دال بر این بود که میان دو مقوله توسعه اقتصادی-اجتماعی و نابرابری اجتماعی در سطح دولت های چهارگانه، در سه دوره سازندگی، اصلاحات و اصول گرایی هیچ گونه رابطه واقعی و معناداری میان مولفه های مزبور دیده نشده است. در دوره اعتدال نیز نوعی ارتباط خطی مثبت دیده شده است(Beta=۰.۱۷۷؛ Sig=۰.۰۰۹).

Keywords:

توسعه اقتصادی- اجتماعی , عدالت اجتماعی , نابرابری اجتماعی , دولت های ایران