الگوی ایرانی سنجش و ترازیابی قدرت ملی

قدرت ملی موضوع مورد توجه جغرافیدانان، ژئوپلیتیسین‎ها، متخصصین علوم سیاسی و روابط بینالملل، استراتژیست ها و سیاست مداران بوده و هر یک سعی کردهاند راهی برای سنجش آن بیابند. مرور اجمالی تلاشهای صورت گرفته نشان می‎دهد که نه تنها الگوی بومی جامع برای سنجش و ترازیابی قدرت جمهوری اسلامی موجود نیست؛ بلکه حتی شناخت جامعی از الگوهای رایج موجود در دنیا هم وجود ندارد. این تحقیق از نظر نوع، کاربردی- توسعه‎ای و از نظر روش، یک تحقیق موردی- زمینه‎ای می باشد؛ اما علاوه بر روش موردی- زمینه ای، به منظور انجام تحلیل های کیفی از دو روش روش بررسی اسناد و مدارک علمی با رویکرد زمینه ای و روش تحلیل محتوی با هر دو رویکرد ژرفانگر و پهنانگر نیز استفاده شده است.  بررسی نتایج پژوهش نشان میدهد که الگوی سنجش و ترازیابی قدرت ملی که با توجه به ویژگیهای بومی جمهوری اسلامی ایران و امکان استفاده از آن در دیگر کشورها تهیه شده، قابلیتها و امتیازات بسیاری نسبت به اغلب الگوهای سنجش قدرت ملی موجود دارد.این الگو، صرفا متکی به وجه سخت قدرت نیست و به همه ی وجوه آن از جمله قدرت نرم و هوشمند نیز در کنار قدرت سخت توجه نموده و علاوه بر سطح ملی قدرت، به سطوح فروملی و فراملی نیز میپردازد. توجه به همه ی ابعاد قدرت و حتی افزودن ابعاد جدید مانند بعد فرهنگی- ایدئولوژیک و ارتباطی- اطلاعاتی از امتیازات این الگو هم در حوزه ی تئوریک و هم در سطح عملی است. تنوع و گستردگی متغیرها و شاخصهای این الگو در عین توجه به انسجام تئوریک را نیز نباید از نظر دور داشت . اغلب الگوهای سنجش قدرت ملی صرفا به دنبال به دست آوردن رتبه ی قدرت کشورها هستند و به ترازیابی و تحلیل شکاف بین ابعاد، متغیرها و شاخصهای قدرت ملی یک کشور یا کشورها با یکدیگر بیتوجهند؛ در حالی که الگوی مورد نظر این تحقیق به دلیل توجه همزمان و تکمیلی به سنجش، ترازیابی و تحلیل شکاف قدرت در کنار یکدیگر، موقعیتی ممتاز از سایر الگوهای موجود دارد.

Keywords:

قدرت , قدرت ملی , سنجش قدرت ملی , نظریه‎های قدرت