چند لایه بودن مفهوم شهر در دوره ساسانی

در دوره ساسانی شهرهای بسیاری ساخته و یا نوسازی شد و مورخان سده های نخستین اسلامی شهرسازی را از ویژگی های بنیادین شاهان ساسانی برشمرده اند. از آغاز دوره ساسانی و با روی کار آمدن شاهانی مانند اردشیر بابکان و شاپور یکم روند شهرسازی آغاز شد و تا پایان دوره ساسانی و پیش از تلاطم های سیاسی ناشی از قتل خسرو پرویز می توان این روند را دنبال کرد. درباره شهرهای ساسانی پژوهش هایی انجام گرفته است، اما بیشتر از دیدگاههای باستان شناسانه و زبان شناسانه به این موضوع پرداخته شده است. بیشتر این پژوهش ها، در برقراری نسبت میان امر اجتماعی ناشی از وجود عینی شهرها در بستر تاریخ دوره ساسانی از یکسو، و جهان مفهومی مردم ایران در دوره ساسانی درباره شهرنشینی از سوی دیگر، به عنوان مسئله تحقیق، توفیق چندانی نیافته اند. این پژوهش سعی بر آن دارد تا با تکیه بر روش تاریخ مفهومی، نسبت میان بستر اجتماعی در تاریخ دوره ساسانی و درک ایرانیان از شهر به عنوان سکونتگاهی متمایز را به مسئله بدل کرده و نشان دهد که چگونه چندین لایه معنایی در پایان دوره ساسانی در این مفهوم انباشته شده بود.

Keywords:

ساسانیان , شهر , روستا , آبادی , تاریخ مفهومی