تحلیل مکانی عملکرد مساجد و تاثیر آن بر ایجاد هویت در محله های شهری (مطالعه موردی شهر سمنان)

تاسیس مسجد از سوی حضرت ختمی مرتبت به عنوان نخستین گام دربنا نهادن جامعه نوپای اسلام و نقش محوری مساجد در شهرهای نوپدید دوره اسلامی تاکنون کم و بیش مورد توجه دانش پژوهان قرار گرفته است . کارکردهای مسجد معمولا در محورهای عبادی، آموزشی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... برشمرده می شود . به نظر می رسد افزون براین کارکردها، دو کارکرد مهم دیگر نیز می توان برای مسجد در نظر - گرفت: ۱ ارائه الگویی از جامعه مطلوب دینی در مقیاس کوچک -۲ فراهم آوردن فضایی مناسب برای تمرین شهروندی (ایجاد حس هویت در محلات) . پژوهش حاضر که در حوزه جغرافیائی منطقه دو شهر سمنان با عنوان بررسی و تحلیل مکانی عملکرد اماکن مذهبی و تاثیر آن بر ایجاد هویت در محله های شهری انجام شده است باهدف برشماری، کارکردها و عملکرد مساجد بر هویت دهی محله ها شهری می پردازد. اینکه چه ویژگی ها و عواملی موجب تشخیص و تمایز و هویت بخشی به محله میگردد؟ و شاخص های هویت ساز در بافت محلات کدم اند ؟ سایر سوالات اساسی که در تحقیق به آن خواهیم پرداخت. روش به کار رفته در این پژوهش پیمایشی بوده وداده های موردنیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه در محلات شهری سمنان به صورت پیمایش تطبیقی اجرا شده است. روش نمونه گیری در این پژوهش، تصادفی منظم بوده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که مکان جغرافیایی مساجد همچنان مانند گذشته بیشترین نقش را در میزان احساس هویت محله ای بر عهده دارد. همچنین نتایج حاصل از این پژوهش نیز نشان می دهد اولین و تاثیرگذارترین پارامتر بر هویت و احساس تعلق در ساکنان محله، مکان جغرافیایی و بعدازآن عملکرد مساجد است.

Keywords:

تحلیل مکانی , مساجد , هویت , محله شهری , سمنان