ارزیابی رقابت پذیری و مزیت نسبی تولید محصولات زراعی با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی در استان اصفهان

در این پژوهش مزیت نسبی و شاخص های حمایتی محصولات اساسی زراعی در سطح استان اصفهان برای سال زراعی ۱۳۸۹-۱۳۸۸ با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی(Pam)محاسبه شد. محصولات مورد مطالعه عبارت از گندم آبی و دیم، جو آبی و دیم، عدس آبی و دیم، نخود آبی و دیم،ذرت دانه ای، آفتابگردان، پنبه، چغندر قند و هندوانه آبی می­باشند. نتایج مطالعه­ی حاضردر خصوص شاخص مزیت نسبی(DRC) محصولات زراعی نشان داد که استان اصفهان در تولید محصولات گندم آبی و دیم، جو آبی، ذرت دانه­ای آبی، نخود دیم، عدس آبی، آفتابگردان آبی، چغندر قند و هندوانه آبی دارای مزیت نسبی است و سایر محصولات فاقد مزیت نسبی هستند. بررسی شاخص حمایت اسمی محصول(NPC) که گویای نسبت درآمد در قیمت بازاری بر قیمت سایه­ای     می­باشد، برای محصولات گندم آبی و دیم، جو آبی و دیم، ذرت دانه ای، نخود دیم، آفتابگردان آبی کوچک­تر از یک و برای بقیه بزرگ­تر از یک می­باشد. اگر NPC کوچکتر از یک باشد، نشان­دهنده­ی این موضوع است که قیمت بازاری محصول کمتر از قیمت سایه­ای آن است. به عبارت دیگر سیاست­های دولت باعث شده قیمت این محصولات در داخل کشور کمتر از قیمت مرزی در نرخ سایه ای ارز باشد که نشان از اعمال مالیات ضمنی بر تولیدکنندگان این محصولات دارد. شاخص حمایت اسمی از نهاده که نشان­دهنده­ی نسبت هزینه­ی نهاده­های قابل تجارت در قیمت بازاری به هزینه­ی نهاده­های قابل تجارت در قیمت سایه­ای می­باشد. در مورد محصولات گندم آبی، جو آبی و دیم، ذرت دانه­ای، نخود آبی، پنبه و چغندر قند کمتر از یک محاسبه شده که حاکی از آن است که زارعین در خصوص نهاده­های قابل تجارت مورد حمایت قرار گرفته­اند. به­طورکلی نرخ حمایت موثر که نشان­دهنده­ی ارزش افزوده در قیمت بازاری به ارزش افزوده به قیمت سایه­ای می­باشد، نیز برای گندم دیم، جو آبی، جو دیم، نخود دیم، آفتابگردان کوچک­تر از یک محاسبه شده که نشان­دهنده­ی عدم حمایت موثر دولت از تولیدکنندگان این محصولات و اخذ مالیات می­باشد.   طبقه­بندیJEL:C۲۲، D۵۱، D۸۱، Q۱۴

Keywords:

سیاستهای حمایتی , محصولات زراعی , مزیت نسبی , ماتریس تحلیل سیاستی , اصفهان