غەزەلە وەرگێڕدراوەکانی حافز لە تەرازووی شیعرییەتدا

حافزی شیرازی بە یەکێک لە گەورەترین و بەرزترین مامۆستایانی غەزەل لە ئەدەبی فارسیدا دادەنرێت. شیعری ئەو هەمیشە لە سەر دڵانە و هەرکەس بەگوێرەی ویست و خواستی خۆی بە نێو دنیای جوانیی ئەم شاعیرە ناسک خەیاڵەدا گوزەر دەکات. ڕەنگە دنیای پڕکێشمەکێش و دۆخ و هەل­ومەرجێکی تایبەت لە ئاڵ­وگۆڕی دەسەڵاتی سیاسیی ئەودەم کە حافز تێیدا ژیاوە، هەستی ناسک و جوانی ناسیی شاعیر ئاوێتەی یەک بووبن و ئەم گەوهەرانەی بۆ ئێمە جێ­هێشتبێت. جیا لەوەی کە دێتە سەر باسی دنیا و دواڕۆژ، دەوترێت حافز قسەی عارفانەی ئاسمانیی هەیە و هەم غەزەلی عاشقانەی دونیایی. ئەم شاعیرە کاریگەریی زۆری هەبووە لەسەر شاعیرانی تەواوی دونیا. بەو پێیەی بەرهەمەکەی وەک شاکارێکی ئەدەبی جیهانی لێی دەڕوانرێ و شاعیرانی کوردیش بەدەر نین لەم کاریگەربوونە. ئه م توێژینه وەیە هە وڵی­داوه دەقی غەزەلە وەرگێڕدراوەکانی حافز، کە لە لایەن شاعیری خامەڕەنگینی کوردەوە، وەرگێڕدراوە و لە دووتوێی دیوانی تاڤگەی ئەوین -ی عومەری ساڵحی ساحێب (کۆلیل) بڵاوکراونەتەوە، به ته رازووی شیعرییە ت (پۆیە تیکا)وه بخاته بە ر نە شتە ری لێکۆڵینەوە . ڕێبازی لێکۆڵینەوەکەمان وەسفی-شیکارانەیە کە له دە ستپێکدا باس لە وەرگێڕان و بنەما و ڕێگاکانی وەرگێڕان و پاشان دروستی و نادروستی وەرگێڕانی شیعر کراوه . پاشان چەند غەزەلێک بە نموونە لەو وەرگێڕانە وەرگیراوه و له ڕووی کێش، سەروا، زمان، ڕەوانبێژی، لادانی شیعری و هەموو ئەو تەکنیکانەی کە شیعرییەت و پۆیەتیکای شیعرییان پێ بەهێزدەبێت، هەڵسەنگێنراون. لە کۆتاییدا ئەنجامی توێژینەوەکە بە چەند خاڵێک دەستنیشان­کراوه .

Keywords:

حافزی شیرازی , وە رگێڕان , شیعرییە ت , لادانی شیعری , کۆلیل