ریخت شناسی مم و زین اثر احمد خانی بر اساس نظریه ی پراپ

ریخت شناسی قصه­ها از آن دسته نظریاتی است که به صورت ساختاری به اثر ادبی (داستان) می­پردازد و تلاش می­کند داستان را بر مبنای نقش شخصیت ها و حرکت هایی که در آن وجود دارد، تحلیل ساختاری کند. در این مقاله، با استفاده از روش توصیفی و بر اساس تکنیک تحلیل محتوا، به شیوه ی منابع کتابخانه ای و بر مبنای نظریه ی ریخت شناسی ولادیمیر پراپ، منظومه مم و زین احمد خانی (۱۷۰۶-۱۶۵۰) بر اساس داستان مم و زین، نوشته ی محمد سعید رمضان بوطی، تجزیه و تحلیل شده است. بر مبنای نتایج به دست آمده، داستان مم و زین دارای ۲۱ خویشکاری از ۳۱ خویشکاری پراپ است و دو داستان اصلی و درونی است. داستان اصلی، دارای ۸ حرکت و داستان درونی ۳ حرکت است. توالی خویشکاری ها، به ویژه در هفت خویشکاری آغازین، رعایت نشده و برخی از آنها در اواسط و اواخر داستان دیده می­شود. همچنین ۱۳ شخصیت در داستان اصلی و ۷ شخصیت در داستان درونی در نقش های قهرمان، یاریگر قهرمان، شریر، یاریگر شریر و بخشنده و شاهزاده خانم ایفای نقش می­کنند.

Keywords:

ریخت شناسی , مم و زین , ساختارگرایی , حرکت , داستان , خویشکاری