پهنه بندی فضایی سکونتگاه های روستایی در معرض مخاطرات محیطی با استفاده از تکنیک تصمیم گیری چند معیاره ویکور (مطالعه موردی: شهرستان تالش)

شناخت نواحی در معرض مخاطرات طبیعی همچون زلزله یکی از گام­های اولیه در مدیریت مخاطرات و برنامه­ریزی­ توسعه­ای و عمرانی است. مقوله زلزله یکی از مخاطرات طبیعی است که وقوع آن می­تواند تلفات، خسارت و آسیب­های بسیاری را ایجاد کند. مخاطرات طبیعی مانند سیل، زلزله و غیره در طول حیات کره زمین همواره وجود داشته است. در دهه­های اخیر علی­رغم پیشرفت­های علمی و تکنولوژی گسترده در پیش­بینی حوادث، ساختمان­سازی و مدیریت بحران، بلایای طبیعی همچنان هزینه­های سنگینی را به جوامع انسانی تحمیل نموده است. هدف از این پژوهش شناسایی روستاهای در معرض وقوع زلزله می­باشد، که نیاز به پهنه­بندی فضایی مناطق زلزله­خیز است. روش تحقیق به صورت توصیفی­- تحلیلی می­باشد. در بحث توصیفی با استفاده از مطالعات کتابخانه­ای و اسنادی داده­های مورد نیاز گردآوری شده است و در بحث تحلیلی با استفاده از لایه­های رقومی مورد نیاز و مدل ویکور پهنه­بندی فضایی مناطق آسیب­پذیر روستایی در برابر زلزله در شهرستان تالش صورت گرفته است. معیارهای استقاده در این پژوهش لایه­های گسل، زمین­شناسی، عمق و شدت زلزله­های رخ داده در شهرستان تالش می­باشد. برای وزن­دهی معیارها از مدل تحلیلی AHP استفاده شده است. پس از اجرای عملیات پهنه­بندی فضایی در مدل ویکور، مشخص گردید که از ۳۱۵ روستای شهرستان تالش ۱۵۵روستا یعنی ۴۹ درصد از سکونتگاهای روستایی شهرستان در منطقه خطر بالای زلزله استقرار یافته­اند. با مشخص شدن روستاهای در معرض، گام بعدی شناسایی مساکن مستعد (کم دوام) در این روستاها می­باشد تا از طریق ظرفیت­سازی که از طریق برنامه­ریزی کالبدی توسط متولیان امر بهسازی و نوسازی مساکن، در جهت افزایش مقاومت مساکن کم­ دوام در مقابل زلزله اقدام گردد.

Keywords:

پهنه بندی فضایی , سکونتگاه روستایی , زلزله , vikor , GIS , تالش