تبیین وضعیت اجتماعی مادران جایگزین: یک مطالعه کیفی

مقدمه و هدف: بارداری جایگزین یکی از روشهای جدید درمان نازایی می باشد و برای زنانی که قادر به بارداری نبوده و یا بارداریبرای آنها ممنوع است کاربرد دارد که در آن جنین ایجاد شده زوج نابارور به روش لقاح آزمایشگاهی به رحم مادر جایگزین منتقل می گردد و بعد از زایمان به آنان تحویل داده می شود. ماهیت منحصر بفرد این بارداری مادران جایگزین را با چالش های متعددی در ابعاد مختلف سلامت باروری از جمله چالش های اجتماعی روبرو می نماید. بنابراین این مطالعه با هدف تبیین وضعیت اجتماعی مادران جایگزین انجام گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه با رویکرد کیفی و روش توصیفی- اکتشافی انجام گردید. ۲۶ مشارکت کننده شامل مادران جایگزین مراجعه کننده به مراکز درمان ناباروری شهر اصفهان و ارائه دهندگان مراقبت و سیاستگزاران سلامت در این مطالعه شرکت کردند. نمونه گیری به صورت مبتنی بر هدف تا رسیدن به اشباع داده ها صورت گرفت. روش جمع آوری داده ها, مصاحبه بود. تمام مصاحبه ها ضبط, دست نویس و به صورت خط به خط تحلیل گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای مرسوم استفاده شد.یافته ها: در این پژوهش میانگین سنی مادران جایگزین ۳۳ سال بود و اکثریت آنان تحصیلات کمتر از دیپلم داشتند ، همچنین ارائه دهندگان مراقبت به مادران جایگزین اغلب بیش از ۱۰ سال تجربه کاری داشتند. تحلیل نتایج حاصل از پژوهش منجر به ظهور سه طبقه اصلی شامل ” قضاوت نامناسب جامعه درباره بارداری جایگزین " ،”پنهان کردن ماهیت بارداری بعلت ترس ازقضاوت دیگران ” و”محدودیت روابط و تعاملات اجتماعی " گردید.بحث و نتیجه گیری: تحلیل مصاحبه شرکت کنندگان در مطالعه مشخص نمود، اغلب مادران جایگزین بعلت نگرانی از قضاوت منفی دیگران، ماهیت واقعی بارداری خود را از دیگران مخفی نموده بودند و آن را بعنوان یک بارداری معمول معرفی کرده بودند و همین مخفی کاری منجر به مشکلات اجتماعی همچون نگرانی از مطلع شدن دیگران و یا انزوای اجتماعی آنان شده بود. لذا به منظور حفظ و ارتقاء سلامت مادران جایگزین علاوه بر مراقبت های پزشکی، مشاوره حقوقی، باروری و روان شناختی ضروری می باشد.

Keywords:

بارداری , جایگزین , اجتماعی , کیفی