زمین ساخت فعال حوضه آبریز کلاردشت و عباس آباد بر اساس شاخص های ریخت سنجی

ریخت زمین ساخت اشکال ایجاد شده بر روی زمین که بر اثر مکانیسم های زمین ساختی ایجاد شده اند را مورد مطالعه قرار می دهد. شاخص های ریخت‎سنجی به عنوان ابزاری برای شناسایی و مشخص کردن بخش های تغییر شکل یافته به وسیله گسل های فعال مورد استفاده قرار می گیرند. تاکنون در گستره مورد بررسی ارتباط بین زمین ساخت فعال و ریخت زمین ساخت مورد مطالعه قرار نگرفته است. با تعیین فرآیندهای فعال در حوضه آبریز کلاردشت و عباس آباد و تمهیدات لازم، تا حدودی زیادی می توان از خسارت های ناشی از بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله در این منطقه جلوگیری کرد. در این مطالعه با استفاده از شاخص های ریخت سنجی، آبراهه های بخشی از البرز مرکزی از نظر تاثیر زمین ساخت فعال مورد بررسی قرار گرفته است. بر همین اساس حوضه آبریز کلاردشت وعباس آباد با استفاده از شاخص های ناهنجاری سلسله مراتبی (∆a)، گرادیان طولی رود (SL)، شکل حوضه (Ff)، تراکم زهکشی (Dd) و برجستگی نسبی (Bh) در ۱۸ حوضه زهکشی منطقه مشخص و براساس آن پهنه بندی شد. در امتداد گسل های شمال البرز، خزر و آذرک، حسن گیل و راندگی طالقان میزان این شاخص ها افزایش یافته و در نتیجه می توان استنباط کرد که زمین ساخت منطقه مورد بررسی در اثر فعالیت این گسل ها فعال است. شاخص زمین ساخت فعال نسبی(Iat) منطقه از لحاظ سطح فعالیت زمین ساختی به چهار دسته بسیار بالا، بالا، متوسط و کم پهنه بندی شد. در حدود ۵/۶۶ درصد از منطقه تحت سیطره فعالیت گسل های اصلی منطقه می باشد و هم چنین گسل های فرعی دیگری که در اثر حرکات زمین ساختی اخیر تشکیل شده اند، فعالیت زمین ساختی متوسط به بالایی را ارائه می دهند.

Keywords:

شاخص های ریخت سنجی , زمین ساخت فعال , مخاطرات محیطی , حوضه آبریز کلاردشت و عباس آباد