سازوکارهای ناظر برحمایت از بزه دیدگان در طرح صیانت از حقوق کاربراندر فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان های اجتماعی

زمینه و هدف: بزه دیده واقع شدن در فضای سایبری با توجه به گوناگونی شیوه های ارتکاب جرائم و ماهیت گسترده و فرامرزی بودن جرائم سایبری و به دنبال آن جای ماندن آثار متفاوت روحی،معنوی،حیثیتی،مالی و بهندرت جانی ناشی از جرائم در بزه دیدگان، دولتها را ملزم به فراهم سازی بستر مناسب حمایتی جهت جلوگیری ،کاهش و به حداقل رساندن آلام و تبعات ناشی از جرائم مینماید،بستری که چهبسا در چتر حمایتی خود بزه دیدگان غیرمستقیم را نیز شامل شود و از هزینه های مضاعفی که بر دوش جامعه،خانواده و بالاخص بزه دیده مستقیم جلوگیری نماید، منتها ماهیت گسترده و فرامرزی بودن اینگونه جرائم باعث شده است تا از حیث مقابله با جرم سایبری و حمایت از بزه دیدگان موانع و چالشهایی وجود داشته باشد، و کشورهای پیشگام سازوکارهای ویژهای را برای نیل به اهداف خود پیشبینی نمایند؛ اقدامی که تاکنون در هیچیک از قوانین و مقررات و نهادهای حقوقی ما صورت نگرفته است. سوال اصلی در پژوهش حاضر پاسخ به این مهم است که آیا در طرح سازوکارهایی جهت حمایت از بزه دیدگان پیشبینی و مدنظر قرارگرفته شده است؟ روش تحقیق: در این مقوله با بررسی اسناد و مدارک و مطالعه کتابخانه ای و استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، و باهدف شناسایی سازوکارهای حمایت از بزه دیدگان فضای سایبری در طرح موصوف به طرح صیانت نگاشته شده است یافته ها: به نظر میرسد در طرح نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی مصوب کمیسیون مشترکردپایی از کاربست چنین سازوکارهایی برای تسهیل حمایت از چنین بزه دیدگانی قابل مشاهده است کهاین اقدام در پرتو منافی منافع عمومی دانستن چنین جرائمی میتواند اقدامی شایسته در راستای یکسیاست جنایی عدالت محور بزهدیده مدار باشد.نتیجه گیری: حمایت از بزه دیده به منزله رویکردی مثبت نگر در حوزه بزه دیده شناسی، دستاوردپیوندیافته های بزه دیده شناسانه با سیاست جنایی در پرتو مفهومی به نام پیشگیری است. جدیدترین اقدام نظام حقوقی ایران در این زمینه طرحی است تحت عنوان طرح نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی مصوب کمیسیون مشترک که هدف کلی خود را صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی اعلام نموده است؛ به واقع منظور از صیانت در این طرح همان مفهوم پیشگیری است. علیرغم تمام انتقاداتیکه نسبت به این طرح در محافل حقوقی و اجتماعی مطرحشده، اقداماتی درخور توجه در راستای رفعموانع و تسهیل احقاق حق بزه دیدگان فضای مجازی از سوی قانونگذار طرح صورت گرفته است..

Keywords:

جرم سایبری , بزه دیده , حمایت , سیاست جنایی , منافع عمومی.