مطالعه مفهوم اعتدال در نگاره«مرد شهری و روستایی» در سبحه الابرار جامی با رویکرد ترامتنی ژرار ژنت

نسخه هفت اورنگ ابراهیم میرزا از جمله نسخی است که با حمایت حاکم وقت خراسان و در کارگاه سلطنتی، مصورسازی و کتابت شدهاست. نگاره «مرد شهری و تاراج میوه» که برگرفته از حکایت «شهری و روستایی که وی را به باغ خود برد» از عبدالرحمن جامی، توسط هنرمندان آن زمان، مصور شدهاست. در این جستار، با خوانشی تطبیقی، شرح برگرفتگی و مطالعه آستانههای متن (دو جز ترامتنیت)، علاوهبر تفصیل لایههای معنایی متونی که از دیگر متنها زاده میشوند، مبنای خلق نگاره تشریح خواهد شد؛ از همینرو، هدف پژوهش واکاوی متن نوشتاری و تصویری و هم چنین، خوانش بیشمتنی در هویدا ساختن تاثیرمتن آیات قرآن و تفاسیر آن در تصویرگری نگاره مذکور است که با بررسی پیرامتنهای نگاره، تبیین جایگاه ابراهیم میرزا بهعنوان حامی اثر ارایه خواهد شد. پژوهش حاضر، با استفاده از روش توصیفی-تطبیقی و با استفاده از منابع تاریخی و کتابخانهای به این پرسش می‎پردازد که، ارتباط میان حامی نسخه هفت اورنگ ابراهیم میرزا و مفهوم اعتدال در نگاره مرد شهری و روستایی چیست. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که، نگارگر ضمن وفاداری به متن اصلی -شعر جامی- از متون دیگر مانند آیات سوره انعام پیرامون اسراف و دستورالعمل قرآنی در زمان برداشت محصول (حقحصاد) بهره برده که این موضوع با ترسیم شاهزاده صفوی در مرکز نگاره و اشاره به اعتدال و میانهروی در زمامداری حامی و سفارشدهنده اثر و عرض ارادت به ایشان در رابطه است.

Keywords:

واژه های کلیدی: بیشمتنیت , پیرامتنیت , جامی , جامی فریر