توسعه کالبدی و اقتصادی فسطاط؛ از سال ۲۵۶ تا ۵۶۴ ه.ق

Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 74

This Paper With 26 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHSS-15-3_006

تاریخ نمایه سازی: 30 بهمن 1402

Abstract:

این پژوهش با عنوان «توسعه کالبدی و اقتصادی فسطاط از سال ۲۵۶ تا ۵۶۴ ه.ق» درصدد است تا به چگونگی روند توسعه شهری و اقتصادی فسطاط و عوامل صعود یا رکود آن در دوران استیلای طولونیان، اخشیدیان و فاطمیان پاسخ دهد. شهر فسطاط در دوره اموی به واسطه جغرافیای ممتاز خود توانست در عرصه سیاسی- اداری، صنعت و تجارت از اسکندریه پیشی بگیرد. با تاسیس دولت عباسی، این شهر از سمت شمال گسترش و در زمینه اقتصادی اعتبار بیشتری در تجارت بین المللی یافت. نتایج این نوشتار حاکی از آن است که در دوره حکومت طولونیان، شهر جدیدالتاسیس قطائع به فسطاط ملحق گردید و این شهر به تولیدکننده اصلی سفال های مرغوب مبدل شد. فسطاط در دوره اخشیدیان و پس از مرگ محمد بن طغج، به دلیل بحران های طبیعی و بی توجهی حاکمان به آن ها، دچار افول گردید اما با آغاز حکومت فاطمیان در مصر، بر این بحران ها فائق آمد. در دوره فاطمی، مسیرهای تجاری از عراق و خلیج فارس به مصر و دریای سرخ منحرف شد و بندرهای اسکندریه و عیذاب، نقش اساسی در پیوند تجاری فسطاط با اروپا، یمن و شرق دور داشتند. فسطاط از طریق صور، لاذقیه و عسقلان با شامات مرتبط می شد و واسطه مهمی بود که افریقیه را با مراکز تجاری اقیانوس هند متصل می ساخت. همچنین سکونت تجار بیزانسی، آمالفیایی، ونیزی و پیزایی در رونق تجاری فسطاط تاثیر بسزایی داشت. با این حال در قرن ششم ه.ق، به آتش کشیده شدن این شهر از بیم تسلط صلیبیان، سبب شد تا فسطاط موقعیت ممتاز خود را در مصر از دست دهد

Authors

مسعود وکیلی تنها وکیلی تنها

دانش آموخته دکتری تاریخ، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، ایران.

عباس آداودی جلفائی

دانشجوی دکتری تاریخ، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، ایران.

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • ابن اثیر، علی بن­ محمد (۱۳۸۵)، الکامل فی التاریخ ، ...
  • ابن حوقل، محمد (۱۹۳۸)، صورهالارض، بیروت، دارصادر «افست لیدن» ...
  • ابن خردادبه، عبیدالله بن ­عبدالله (۱۸۸۹)، المسالک و الممالک، حققه ...
  • ابن­دقماق، ابراهیم بن ­محمد (بی­تا)، الاتتصار لواسطه عقد الامصار، المکتب ...
  • ابن­دواداری، ابی­بکربن ­عبدالله (۱۴۱۳)، کنزالدرر، ج۵، تحقیق دوروتیا کرافولسکی، بیروت، ...
  • ___________ (۱۳۸۰)، کنزالدرر، ج۶، تحقیق صلاح الدین المنجد، قاهره، المعهد ...
  • ابن رسته، احمد بن ­عمر (۱۸۹۲)، الاعلاق النفیسه ، بیروت، ...
  • ابن­قلانسی، حمزه­بن ­اسد (۱۹۰۸)، ذیل تاریخ دمشق، مطبعه الآباء الیسوعیین، ...
  • ابوزید بلخی، احمد بن سهل (۱۳۹۶)، الاشکال، به کوشش فرهاد ...
  • اشپولر، برتولد (۱۳۸۴)، جهان اسلام، ترجمه قمر آریان ، تهران، ...
  • اشرف، محمدحسین (۱۳۹۹)، مدخل «بوصیر»، دایره المعارف بزرگ اسلامی ...
  • اصطخری، ابراهیم بن­ محمد (۱۹۲۷)، مسالک الممالک، بیروت، دارصادر «افست ...
  • انطاکی، یحیی بن ­سعید (۱۹۹۰)، تاریخ الانطاکی، تحقیق عمر عبدالسلام ...
  • برهان ، محمدحسین بن خلف (۱۳۸۰)، فرهنگ فارسی برهان قاطع، ...
  • بکران، محمد بن ­نجیب (۱۳۴۲)، جهان نامه، به کوشش محمدامین ...
  • بلاذری، احمد بن­ یحیی (۱۹۸۸)، فتوح البلدان، دار و مکتبه ...
  • بلوی، عبدالله بن ­محمد (بی تا)، سیره ­احمد بن ­طولون، ...
  • جاحظ، عمرو بن­ بحر (۱۴۱۴)، التبصر بالتجاره، تحقیق حسن حسنی ...
  • حدود العالم من المشرق الی المغرب (۱۳۶۲)، به کوشش منوچهر ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷)، لغت نامه دهخدا، نسخه دیجیتال "https://dehkhoda.ut.ac.ir" ...
  • سمعانی، عبدالکریم بن ­محمد (۱۳۸۲)، الانساب، تحقیق عبدالرحمن معلمی حیدرآباد، ...
  • صاعد اندلسی، صاعد بن ­احمد (۱۳۷۶)، التعریف بطبقات الامم، تصحیح ...
  • طبری، محمد بن­ جریر (۱۳۸۷)، تاریخ الرسل و الملوک، تصحیح ...
  • طوسی، محمد بن ­محمود (۱۳۸۲)، عجایب المخلوقات، به اهتمام منوچهر ...
  • عمادالدین اصفهانی، محمد بن­ محمد (۲۰۰۳)، البستان الجامع، تحقیق محمد ...
  • عماره یمنی (۱۸۹۷)، نکت العصریه، تصحیح هرتویغ درنبرغ، شالون، مطبع ...
  • قدامه ­بن ­جعفر (۱۹۸۱)، الخراج و صناعه الکتابه، شرح و ...
  • قلقشندی، احمد بن­ علی (بی تا)، صبح الاعشی، شرحه و ...
  • کندی، محمد بن ­یوسف (بی تا)، کتاب الولاه و کتاب ...
  • مسعودی، علی بن­ حسین (بی تا)، التنبیه و الاشراف، تصحیح ...
  • ___________ (۱۴۰۹)، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اسعد داغر، ...
  • معین، محمد (۱۳۸۱)، فرهنگ معین، به کوشش عزیزالله علیزاده، تهران، ...
  • مقدسی، محمد بن ­احمد (۱۸۷۷)، احسن التقاسیم ، لیدن، مطبع ...
  • مقریزی، احمد بن ­علی (۱۴۱۶)، اتعاظ الحنفا، تحقیق جمال­الدین شیال، ...
  • ___________ (۱۴۱۸)، المواعظ و الاعتبار، وضع حواشیه خلیل المنصور، دارالکتب ...
  • نیسن، فردریک (۱۳۸۶)، «جنیزه»، دانشنامه جهان اسلام ...
  • ناصرخسرو (۱۳۳۵)، سفرنامه ناصر خسرو، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران، ...
  • یاقوت حموی (۱۹۹۵)، معجم البلدان، بیروت، دارصادر ...
  • یعقوبی، احمد بن ­ابی یعقوب (۱۳۸۷)، البلدان، مترجم محمدابراهیم آیتی، ...
  • Abulafia, David (۲۰۱۱), the Great Sea, Allen Lane & Published ...
  • Amar, Zohar and Efraim Lev (۲۰۰۷), “The Significance of the ...
  • Amar, Zohar and Efraim Lev (۲۰۱۳), “Trends in the use ...
  • Anderson, Claire and Jennifer Pruitt (۲۰۱۷), “The Three Caliphates, a ...
  • Antaki, Yaḥya ibn Saʿīd (۱۹۹۰), Tarikh Al-Antaki, Edited by Umar ...
  • Ashraf, Muhammad Hussein (۱۳۹۹), “Busir”, Great Islamic Encyclopedia, Tehran. [In ...
  • Ashtor, E. (۱۹۷۶), A Social and Economic History of the ...
  • Bakran, Muhammad ibn Najib (۱۹۶۳), Jahan Name’, Edited by Muhammad ...
  • Baladhuri, Ahmad ibn Yahya (۱۹۸۸), Futuh al-Buldan, Dar wa Maktabat ...
  • Balard, Michel (۲۰۱۵), “European and Mediterranean Trade network”, in Benjamin ...
  • Balawi, Abdallah ibn Muhammad (undated), Sirat Ahmad ibn Tulun, Edited ...
  • Behrens-Abouseif, Doris (۱۹۸۹), Islamic Architecture in Cairo, The American University ...
  • Bianquis, Thierry (۱۹۹۸), “Autonomous Egypt from Ibn Tulun to Kafur, ...
  • Brett, Michael (۲۰۱۹), The Fatimids and Egypt, Routledge, London & ...
  • Bruning, Jelle (۲۰۱۸), The Rise of a Capital: Al-Fustat and ...
  • Burhan, Muhammad Husayn bin Khalaf (۲۰۰۱), Burhan-I Qati, Nima, Tehran. ...
  • Chaudhuri, K.N. (۱۹۸۵), Trade and Civilisation in the Indian Ocean, ...
  • Coatsworth, Elizabeth (۲۰۲۱), “Fustian”, in: Encyclopedia of Medieval Dress and ...
  • Constable, Olivia Remie (۲۰۰۳), Housing the stranger in the Mediterranean ...
  • Creswell, K.A.C. (۱۹۵۹), “The Early Muslim House-The Houses of Fustat, ...
  • Curtin, Philip D. (۱۹۸۴), Cross-Cultural Trade in World History, Cambridge ...
  • Dehkhoda, Ali-Akbar (۱۹۹۸), Loghat-nameh-ye Dehkhoda, Digital Version: https://dehkhoda.ut.ac.ir , from ...
  • Denoix, Sylvie (۲۰۰۸), “Founded Cities of the Arab World from ...
  • Ettinghausen, Richard and Others (۲۰۰۱), Islamic Art and Architecture ۶۵۰-۱۲۵۰, ...
  • Foss, Clive (۲۰۰۹), “Egypt under Muawiya, Part II”, Bulletin of ...
  • Gayraud, Roland-Pierre (۲۰۰۶), “Fustat”, in Josef W. Meri (ed.), Medieval ...
  • Gil, Moshe (۲۰۰۴a), Jews in Islamic Countries in the Middle ...
  • Gil, Moshe (۲۰۰۴b), “The Flax Trade in the Mediterranean in ...
  • Gil, Moshe (۲۰۰۸), “Shipping in the Mediterranean in the Eleventh ...
  • Goitein, S.D. (۱۹۵۵), Jews and Arabs: their Contact through the ...
  • Goitein, S.D. (۱۹۶۷a), “Mediterranean Trade Preceding the Crusades: some facts ...
  • Goitein, S.D. (۱۹۶۷b), A Mediterranean Society,Vol. I, University of California ...
  • Goitein, S.D. (۱۹۷۳), Letters of Medieval Jewish Traders, Princeton University ...
  • Goitein, S.D. (۱۹۸۳), A Mediterranean Society, Vol. IV, University of ...
  • Goitein, S.D. and Mordechai A. Friedman (۲۰۰۸), India Traders of ...
  • Haddon, Rosalind Wade (۲۰۰۲), “More Thoughts on Early Abbasid Lusterwares ...
  • Hitti, Philip K. (۱۹۷۳), Capital Cities of Arab Islam, University ...
  • Ḥudūd al-ʿĀlam min al-Mashriq ilá l-Maghrib (۱۹۸۳), Edited by Manouchehr ...
  • Ibn Al-Athir, Ali ibn Muhammad (۱۹۶۵), al-Kamil fi'l-Ta'rikh, Dar Sader, ...
  • Ibn Al-Dawadari, Abu Bakr ibn Abdallah (۱۹۶۱), Kanz al-durar wa-jāmiʿ ...
  • Ibn Al-Dawadari, Abu Bakr ibn Abdallah (۱۹۹۲), Kanz al-durar wa-jāmiʿ ...
  • Ibn Duqmaq, Ibrāhīm ibn Muḥammad (undated), Al-intisar Li Wasitat iqd ...
  • Ibn Haukal, Muhammad (۱۹۳۸), Ṣūrat al-’Arḍ, Dar Sader- Offset of ...
  • Ibn khordadbeh, Ubaydallah ibn Abdallah (۱۸۸۹), Ketāb al-masālek wa’l-mamālek, Edited ...
  • Ibn Qalanisi, Hamza ibn Asad (۱۹۰۸), Dhail Ta'rikh Dimashq, Matba’a ...
  • Ibn Rustah, Ahmad ibn Umar (۱۸۹۲), Kitāb al-A‘lāq al-Nafīsa, Dar ...
  • Imad al-Din al-Isfahani, Muhammad ibn Muhammad (۲۰۰۳), Bustan al-Jami, Edited ...
  • Istakhri, Ibrahim ibn Muhammad (۱۹۲۷), Masālik al-Mamālik, Dar Sader-Offset of ...
  • Jacoby, David (۲۰۰۰), “Byzantine Trade with Egypt from the mid-tenth ...
  • Jacoby, David (۲۰۰۷), “the Economic Function of the Crusader States ...
  • Jahiz, Amr ibn Bahr (۱۹۹۳), Tabassur bet-tidjarah, Edited by Hassan ...
  • Kalkashandi, Ahmad ibn Ali (undated), Subh al-a’asha, Edited by Muhammad ...
  • Kennedy, Hugh (۲۰۰۴), the Prophet and the Age of the ...
  • Kennedy, Hugh (۲۰۰۸), “Inherited cities”, in Salma K. Jayyusi (ed.), ...
  • Kindi, Muhammad ibn Yusuf (undated), Kitab al-Wulat wa Kitab al-Kudat, ...
  • Kipfer, Barbara (۲۰۰۰), Encyclopedic Dictionary of Archaeology, Springer Science+ Business ...
  • Kudama ibn Ja’far (۱۹۸۱), al-Kharaj wa Sina’at al-Kitaba, Edited by ...
  • Labib, Subhi (۲۰۱۴), “Egyptian Commercial Policy in the Middle Ages”, ...
  • Lev, Efraim and Zohar Amar (۲۰۰۸), Practical Materia Medica of ...
  • Lev, Yaacov (۲۰۱۶), “A Mediterranean Encounter: the Fatimids and Europe, ...
  • Lewis, Bernard (۱۹۷۰), “Egypt and Syria”, in P.M. Holt and ...
  • Maqrizi, Ahmad ibn Ali (۱۹۹۵), Itti‘āz al-Ḥunafā’, Edited by Jamal ...
  • Maqrizi, Ahmad ibn Ali (۱۹۹۷), al-Mawa'iz wa al-'i'tibar, Edited by ...
  • Masudi, Ali ibn Husayn (۱۹۸۸), Murudj al-dhahab, Edited by As’ad ...
  • Masudi, Ali ibn Husayn (undated), al-Tanbih wa’l-ishraf, Edited by Abdallah ...
  • Milwright, Marcus (۲۰۰۱), “Blasam in the Mediaeval Mediterranean”, Journal of ...
  • Milwright, Marcus (۲۰۱۰), An Introduction to Islamic Archaeology, Edinburgh University ...
  • Moin, Muhammad (۲۰۰۲), Farhang-e Moin, Edited by Aziz-allah Alizadeh, Adena ...
  • Mukaddasi, Muhammad ibn Ahmad (۱۸۷۷), Ahsan al-Taqasim, BRILL, Leiden. [In ...
  • Munro, John (۲۰۱۵), “The Dual Crises of the Late-Medieval Florentine ...
  • Nasir Khusraw (۱۹۵۶), Safarnama, Edited by Mohammad Dabirsiaghi, Zavar Publication, ...
  • Niessen, Friedrich (۲۰۰۷), “Geniza”, Encyclopedia of World of Islam [In ...
  • Northege, Alastir (۲۰۱۷), “Early Islamic Urbanism”, in Finbarr Barry Flood ...
  • Ouerfelli, Mohamed (۲۰۰۸), Le Sucre: production, commercialisation et usages dans ...
  • Papaconstantinou, Arietta (۲۰۱۲), “Egypy”, in Scott Fitzgerald Johnson (ed.), The ...
  • Petersen, Andrew (۱۹۹۶), Dictionary of Islamic Architecture, Routledge, London & ...
  • Picard, Christophe (۲۰۱۸), Sea of the Caliphs, Translated by Nicholas ...
  • Pinder-Willson, R.H. and George T. Scanlon (۱۹۷۳), “Glass finds from ...
  • Said al-Andalusi, Said ibn Ahmad (۱۹۹۷), al-Ta’arif be Ṭabaqāt al-ʼUmam, ...
  • Samʿānī, ʿAbd al-Karīm ibn Muḥammad (۱۹۶۲), al-Ansab, Edited by Abdur-Rahman ...
  • Sanders, Paula A. (۱۹۹۸), “The Fatimid State, ۹۶۹-۱۱۷۱”, in Carl ...
  • Sato, Tsugitaka (۲۰۱۵), Sugar in the social Life of Medieval ...
  • Scanlon, George T. (۱۹۶۵), “Preliminary Report: Excavations at Fustat, ۱۹۶۴”, ...
  • Scanlon, George T. (۱۹۶۸), “Fustat and the Islamic Art of ...
  • Scanlon, George T. (۱۹۷۰), “Egypt and China: Trade and Imitation”, ...
  • Scanlon, George T. (۱۹۷۴), “The Pits of Fustat: Problems of ...
  • Scanlon, George T. (۱۹۹۷a), “Egypt: Islamic Egypt”, in Eric M. ...
  • Scanlon, George T. (۱۹۹۷b), “Fustat”, in Eric M. Meyers (ed.), ...
  • Shen, Hsueh-Man (۲۰۱۷), “The China-Abbasid Ceramics Trade during the Ninth ...
  • Sijpesteijn, Petra (۲۰۱۸), “Fustat”, in Oliver Nicholson (ed.), the Oxford ...
  • Snyder, Janet (۲۰۰۴), “Cloth from the promised land”, in E. ...
  • Spuler, Bertold (۲۰۰۵), Jahane Eslam, translated by Qamar Arian, Amir-Kabir, ...
  • Tabari, Muhammad ibn Jarir (۱۹۶۷), Tarikh al-Rusul wa al-Muluk, Edited ...
  • Tusi, Muhammad ibn Mahmud (۲۰۰۳), 'Aja'ib al-Makhluqat, Edited by by ...
  • Umara Yamani (۱۸۹۷), Nukat al-Asriya, Par Hartwig Derenbourg, Marcell Publication, ...
  • Walmsley, Alan (۲۰۰۷), Early Islamic Syria: an Archaeological Assesssment, Bloomsbury ...
  • Wiet and Others (۲۰۰۳), “The Development of Techniques in the ...
  • Ya’qubi, Ahmad ibn Abu Ya’qub (۲۰۰۸), al-Buldan, Translated by Mohammad ...
  • Yaqut Hamawi (۱۹۹۵), Mu’jam al-Buldan, Dar Sader, Beirut [In Arabic] ...
  • Yeomans, Richard (۲۰۰۶), The Art and Architecture of Islamic Cairo, ...
  • نمایش کامل مراجع