راستی آزمایی تاریخ گذاری بشقاب سیمین زراندود منسوب به عصر ساسانی موجود در موزه هگمتانه بر اساس مطالعه تطبیقی

بشقاب های مدور ساسانی به عنوان شاخص ترین داده های باستان شناسی، زینت بخش بسیاری از موزه ها در سراسر جهان هستند. با این حال تعداد زیادی از این بشقاب ها از کاوش های علمی به دست نیامده اند، از این رو مطالعه آن ها به لحاظ اصالت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر همین اساس، مطالعات آزمایشگاهی به منظور تعیین قطعیت هنوز در ابتدای کار بوده و از طرفی، روش های جعل نیز با گسترش فناوری، پیشرفته تر گردیده است؛ بنابراین مطالعات تطبیقی هنوز یکی از مهم ترین شیوه شناسایی اصالت آثار تاریخی به شمار می رود. در این راستا، بشقاب سیمین زراندود منسوب به دوره ساسانی موزه هگمتانه بر اساس مقایسه تطبیقی مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این پژوهش معرفی و اصالت سنجی ظرف مورد نظر بر اساس ویژگی های ساختاری با سایر نمونه های مشابه عصر ساسانی است تا بتواند به پرسش های ما درباره ۱- آیا نمونه بشقاب سیمین مورد مطالعه بر مبنای تشابه ویژگی های ساختاری (فرم، جنس و تکنیک ساخت) با سایر نمونه های مشابه یا مکشوفه از کاوش های علمی مطابقت دارد؟ ۲- آیا بر اساس تشابه یا تمایز هنری می توان تاریخ گذاری (اصالت) آن را راستی آزمایی کرد؟ پاسخ دهد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای انجام گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش بیان گر کاربردی بودن این ظرف است. مطالعات تطبیقی به لحاظ شکل و فن ساخت شباهت آن را با نمونه های سیمین ساسانی مکشوفه از کاوش های علمی تایید می کند. با این حال عدم تطابق بازنمایی نقش عقاب و گوزن شاخدار فاقد تناسبات و سبک هنر ساسانی است. وجوه افتراق بیان شده تعلق بشقاب سیمین موزه هگمتانه به دوره ساسانی را دشوار می سازد.

Keywords:

دوره ساسانی , بشقاب سیمین , موزه هگمتانه