بررسی و مقایسه ویژگیهای ژئومورفولوژیکی خورها و خلیج های دهانه ای سواحل مکران(از منطقه جاسک تا خلیج گواتر) با رویکرد آمایش دفاعی سرزمین ایران

در شرایط کنونی که تعدد وقوع بحران­ها و آسیب­های طبیعی روزبه­روز به شدت در حال تغییر و افزایش است، ضرورت بررسی و مقایسه ویژگی­های ژئومورفولوژیکی مناطق مختلف جغرافیایی می­توانند در اتخاذ تدابیر کارآمد جهت آمایش دفاعی سرزمین اثرات قاطعی داشته باشند که گاه به عنوان یک عامل مثبت و زمانی به صورت یک عامل منفی و بازدارنده عمل نمایند. سواحل مکران در جنوب شرق کشور ایران همواره دستخوش تغییرات متعدد اقلیمی، زمین­ساختی و ژئومورفولوژیکی است که آثار آن به صورت دریابارها، خورها، خلیج­های دهانه­ای یا نعل اسبی شکل، گل­فشان­های ساحلی، اشکال فرسایشی قارچی شکل و ستون­های دریایی و همچنین سواحل ماسه­ای و بالاآمده، چهره متفاوتی را از سایر مناطق ساحلی کشور به نمایش گذاشته شده است. این ساحل ضمن آنکه قسمتی از مرز آبی کشور ایران را تشکیل داده، به سبب قرار گرفتن در هارتلند انرژی، مجاورت با حوزه ژئوپلیتیک خلیج­فارس، دسترسی به آب­های بین­المللی، مجاورت با کشورهای حوزه دریای عمان و اقیانوس هند و مزیت­های ترانزیتی مناسب برای خشکی­های اوراسیا دارای اهمیت می­باشد. پس بدیهی است هرگونه برنامه­ریزی برای استقرار فعالیت­های اقتصادی، اجتماعی، نظامی و ... بر پایه آمایش دفاعی سرزمین، مستلزم شناخت ویژگی­های اکولوژیکی و ژئومورفولوژیکی در این پهنه ساحلی و پایداری آن ها است. این تحقیق بر اساس تحلیل­های انجام شده و به روش اسنادی و کتابخانه­ای و نتایج میدانی صورت گرفته است. این پژوهش از زمره پژوهش­های کیفی است که با بررسی، شناخت و مقایسه ویژگی­های ژئومورفولوژیکی خورها و خلیج­های دهانه­ای در قالب پژوهش منطقی و علمی انجام گرفته تا نتایج حاصله، دیدگاه­های بسیار مطلوبی برای برنامه­ریزان دفاعی کشور به وجود آورد.

Keywords:

آمایش دفاعی سرزمین , سواحل مکران , ژئومورفولوژی , خور , خلیج دهانه ای