معرفی روش پراکندگی نور دینامیکی (Dynamic Light Scattering)

اندازه ذرات یک شاخص با ارزش از نظر کیفیت و عملکرد است و بر بسیاری از خواص مواد تاثیر می گذارد. پراکندگی نور دینامیکی یک تکنیک اندازه گیری نوری برای توصیف سیستم های نانو ذرات است. این روش یکی از عمومی ترین روش ها برای تعیین توزیع اندازه ذرات است. برای این منظور از حرکت براونی ذرات در مایعات استفاده می شود. هنگام برخورد نور تکفام به ذرات در حال حرکت، براساس پراکندگی، طول موج یا شدت نور ورودی تغییر می کند که این تغییر به اندازه ذره مربوط می شود. این روش طیف سنجی به صورت غیر مستقیم اندازه گیری در مقیاس نانو را انجام میدهد و علاوه بر این یک فناوری غیر تهاجمی، سریع، آسان، دقیق، قابل اعتماد و نسبتا ارزان است که نیاز به نمونه بسیار کم و هزینه کم تعمیر و نگهداری دارد. هر چند این تکنیک دارای محدودیت هایی نیز می باشد از جمله: تغییرات در نتایج به دلیل تغییر دما و ویسکوزیته؛ نیاز به آماده سازی نمونه؛ نیاز به اطلاع از ضریب شکست نسبی و همچنین اینکه ذرات باید به صورت پراکنده در مایعات باشند که در این صورت به دلیل اثر متقابل فیزیکی و شیمیایی ذرات با مایع، یافتن مایع مناسب مشکل خواهد بود. این تکنیک به دلیل نتایج قابل اعتمادی که ارائه می دهد، در آزمایشگاه های دانشگاه ها و مراکز صنعتی از محبوبیت زیادی برخوردار است. کاربرد تکنیک در زمینه های نانومواد، فیزیک، شیمی، زیست شناسی، پزشکی و مکانیک سیالات به سرعت در حال گسترش است. در این مقاله ضمن ارائه نظریه تکنیک پراکندگی نور دینامیکی، به طور مختصر اصول ریاضی اندازه گیری آن ارائه شده است.

Keywords:

پراکندگی نور دینامیکی , حرکت براونی , پراکندگی ریلی , تعیین اندازه ذرات , توزیع اندازه ذرات