اثر مخاطرات طبیعی کواترنری بر پهنه بندی خطر سقوط سنگ به روش سیستم مهندسی سنگ(مطالعه موردی استان تهران)

سقوط توده­های سنگی هر ساله خسارات جانی و مالی سنگینی را به بار می­آورد. استان تهران به عنوان یکی از پر جمعیت ترین استان­های کشور، دارای سازه های پیشرفته بوده و به همین سبب ترانشه­های بی شماری در توده­های سنگی احداث شده است. همین مسئله خطر سقوط سنگ را نسبت به دیگر مناطق افزایش داده است. شرایط جوی و تکتونیکی که در دوره زمین شناسی کنونی بر کشور ایران حاکم است، اثر ویژه­ای بر ناپایداری­های دامنه­ای دارد. در این راستا، پس از بررسی پارامتر های موثر در سقوط سنگ، نﻘشه مربوط به هر پارامتر با استفاده از نﻘشه های پایه زمین شناسی و داده های تکمیلی برای استان تهران تهیه گردید. سپس با استفاده از مدل تحلیل سیستم مهندسی سنگ، هر یک از پارامتر ها متناسب با درجه اهمیت آن ها محاسبه و نهایتا با انجام همپوشانی عوامل وزن دار  شده، نﻘشه سقوط سنگ استان تهران تهیه گردید. در این نقشه ارتباط تعریف شده­ای بین مناطق کوهستانی، تغییرات شیب و محل گسل­های اصلی با افزایش خطر سقوط سنگ دیده می­شود. بررسی­ها نشان می­دهد زمین لغزش­ها و ناپایداری­های دامنه­ای قبلی نیز در پهنه­هایی با خطر بسیار زیاد تا زیاد واقع شده­اند. توسعه شهری در مناطق کوهستانی نیازمند توجه به مخاطرات زمین شناختی است. خطر سقوط سنگ به عنوان یکی از اصلی­ترین پارامترها در این خصوص، نقش مهمی را در کاهش خسارات سنگینی دارد که هر ساله به مردم و دولت اعمال می­گردد. پیشنهاد می­گردد تا نتایج این مطالعات پس از بازنگری، به عنوان اطلاعات مبنایی در طراحی­های آتی استان تهران مد نظر قرار گیرد.

Keywords:

سقوط سنگ , کواترنر , زمین شناسی , ناپایداری دامنه , سیستم مهندسی سنگ