بررسی شاخص ها و معیارهای برنامه ریزی شهری در تعیین میزان ایمنی مکان ها در مقابله با زلزله شهر بابل

وقوع حوادث طبیعی همچون زلزله، ضرورت توجه به برنامه ریزی و مدیریت بحران بعد از حادثه را دوچندان کرده است . علاوه بر این، توجه پدافند غیرعامل نیز نقش مهمی در کاهش آسیب پذیری شهری دارد. در نظر داشتن این رویکرد از یک سو، شهر را ازنظر کالبدی، اجتماعی، امنیتی به سوی پایداری و کاهش آسیب پذیری هدایت خواهد کرد و از سوی دیگر ، بازگشت سریع به زندگی عادی را برای آسیب دیدگان زلزله فراهم می کند. لذا برای دستیابی و تحقق چنین هدف و رویکردی، برنامه ریزی قبل از وقوع بحران و حادثه در مناطق مستعد شهری مهم خواهد بود . مکانیابی فضاهای اسکان موقت و مطالعه ظرفیت های محیطی شهرها برای نهادینه شدن برنامه ریزی پیشگیرانه در برابر خسارات زلزله، مستلزم دیدی علمی و نگاهی سیستمی است. با توجه به احتمال بالای زلزله خیزی شهرهای ایران و کیفیت پایین سیستم مدیریت بحران، لزوم برنامه ریزی کاهش خسارات زلزله چشمگیر است . لذا مدیریت بحران و رعایت اصول پدافند غیرعامل بر اساس ویژگیهای جغرافیایی شهر یعنی محدودیت های طبیعی و محیطی مثل نزدیکی به گسل، محصور بودن و چاله بودن دشت، فقدان شیب مناسب شهرسازی و...یا تهدیدهای اجتماعی کالبدی مثل فشردگی و فرسودگی بخشی از بافت شهر، کم دوامی ساختمانها، تراکم جمعیت و حاشیه نشینی و... مهم بوده و باید در دستور کار قرار گیرد. در مکان یابی نقاط امن شهر بابل در مقابله با زلزله باید تمام جنبه های کالبدی و انسانی را در نظر گرفت وبهترین نقاط را از قبل انتخاب کرد تا زمان وقوع زلزله و بعد از آن بهترین نقاط ، جهت اسکان زلزله زدگان را انتخاب نمود تا کمترین خطر و مشکل جانی و مالی را برای مردم داشته باشد و سریع ترین و بهترین مکان جهت اسکان مردم و خدمات رسانی به آنها باشد. مکان یابی فضاهای اسکان موقت و مطالعه پتانسیل های محیطی شهرها برای نهادینه شدن برنامه ریزی پیشگیرانه در برابر خسارات زلزله، مستلزم دیدی علمی و نگاهی سیستمی می باشد. با توجه به لرزه خیزی بالای شهر بابل و کیفیت پایین سیستم مقابله ای، لزوم برنامه ریزی کاهش خسارات زلزله بسیار ضروری است.

Keywords:

برنامه ریزی شهری , زلزله , پدافند غیر عامل , شهر بابل